De voorouders worden betrokken bij de introductie van Sodabi, een oorspronkelijk Togolese sterke drank

12 februari 2025 door Han van der Horst

Togolese ceremonie bij presentatie Sodabi. Foto R. Haarsma

In het Schiedamse jenevermuseum vond op een vrijdagmiddag in het begin van februari een zeer bijzondere presentatieplaats. De Groningse ondernemer Bryan Oudhoff introduceerde daar zijn Sodabi, een uit Togo stammend distillaat met een alcoholpercentage van 42%. Het wordt in Nederland gestookt door de kleine Schiedamse distilleerderij Serious Bee.

Sodabi is gebaseerd op palmwijn, het sap van palmbomen, dat als het aan de lucht wordt blootgesteld vanzelf gaat gisten. Dit wordt – in Togo een maal gedistilleerd – naar Schiedam gebracht en daar verder afgewerkt.

Sodabi was oorspronkelijk een drank voor koningen maar werd in die rol langzaam maar zeker verdrongen door uit Schiedam ingevoerde jenever, die destijds trouwens ook een rol speelde in de slavenhandel. Tegenwoordig wordt in West Afrika de jenever nog steeds als drank voor de goden gebruikt bij religieuze ceremonieën. Dit is in Suriname ook het geval.

Bryan Oudhoff hoopt dat een verbeterd Sodabi op den duur zijn oude plaats weer in kan nemen. Het is de bedoeling dat de kennis van Serious Bee op het gebied van distilleren wordt overgedragen aan Togolese stokers zodat de totale productie in Togo plaats kan vinden.

Dat het product in Nederland op de markt kan worden gebracht is mogelijk gemaakt door deelnemers aan een crowd funding. Bij het reguliere bankwezen hoefde Oudshoff met zijn plannen niet aan te komen.

Togolese ceremonie bij presentatie Sodabi. Foto R. Haarsma

In de godsdiensten van West Afrika en de versie daarvan die in Suriname wordt beleden, spelen de voorouders een centrale rol. Zij worden geëerd en bij belangrijke zaken betrokken. Hun aanwezigheid wordt door de deelenemers aan bepaalde ceremonieën daadwerkelijk ervaren. Het welslagen van ondernemingen staat of valt bij de goedkeuring van de voorouders.

Aan hen – en aan de Schepper en de Moedergodin Mama Aisa - werd dan ook in het kader van de presentatie een plengoffer gebracht door de vooraanstaande priesteres Nana Efua. Zij vroeg de voorouders hun nazaten de kracht van de geschiedenis te geven om de toekomst tegemoet te kunnen treden. “Wij hebben de energie van de voorouders nodig” verklaarde zij voorafgaande aan het plengoffer.

Voordat dit plengoffer kon plaats vinden moesten de voorouders eerst worden ingelicht en opgeroepen. In de cultuur van de marrons in Suriname gebeurt dat met de apintie trommel waarop ritmes met bepaalde betekenissen worden gespeeld. Zo kan nieuws zich snel verspreiden maar ook de voorouders horen en verstaan de ritmes. Dit deel van de plechtigheid een werden uitgevoerd door Susi Mosis, haar tweelingzus Simba en haar man Andy,die apintietrommel bespeelde.

Nadat de voorouders bij de zaak betrokken waren, kon de eerste in Schiedam gestookte fles Sodabi officieel overhandigd worden aan de directeur van het Nationaal Jenevermuseum Arij Groenewegen. Hij kreeg hem aangeboden door de Togolese prins Prins Ekue Messan Ativodou.

Verscheidene Surinaamse hoogwaardigheidsbekleders uit de Marrongemeenschap woonden de presentatie bij. Ook hun aanwezigheid werd op de apintie trommel verklankt.

Het is overigens nog steeds mogelijk om in Sodabi via crowd funding te investeren.

Meer info over Sodabi en de mensen die er achter zitten hier