Nieuwe ambtseed rijksambtenaren: 'Ik werk in het algemeen belang voor onze samenleving en zet mij daar volledig voor in'

'Ik werk integer en behandel iedereen rechtvaardig, gelijkwaardig en met respect.' Evenals de regel in de kop van dit artikel stamt bovenstaande regel uit de nieuwe ambtseed die ambtenaren die in dienst komen bij de rijksoverheid vanaf 1 januari 2025 afleggen. De nieuwe versie van de ambtseed geeft beter aan waar ambtenaren voor staan en hoe zij willen werken; op basis van gelijkwaardigheid, rechtvaardigheid en respect. Ook maakt de nieuwe tekst van de eed duidelijker dat ambtenaren werken in het algemeen belang voor onze samenleving.
De nieuwe ambtseed is allereerst begrijpelijker. Daardoor is voor iedereen duidelijk wat de ambtenaar zweert of belooft. De vorige eed werd vaak als verouderd en moeilijk te begrijpen ervaren. Daarnaast legt de nieuwe eed meer nadruk op het algemeen belang en de samenleving en het effect van hun handelen op mensen.
Het besluit om de eed te wijzigen is al in 2023 genomen, maar moest nog bij algemene maatregel van bestuur worden vastgelegd. Dat is nu gebeurd, waardoor de nieuwe eed vanaf 1 januari 2025 wordt afgelegd door alle ambtenaren die nieuw in dienst komen bij de rijksoverheid.
Tekst huidige ambtseed rijksambtenaren Ik zweer/beloof dat ik trouw zal zijn aan de Koning en dat ik de Grondwet en alle overige wetten van ons land zal eerbiedigen; Ik zweer/verklaar dat ik noch direct, noch indirect in welke vorm dan ook valse informatie heb verstrekt in verband met het verkrijgen van mijn aanstelling; Ik zweer/verklaar dat ik tot het verkrijgen van mijn aanstelling aan niemand iets heb geschonken of beloofd en dat ik dit ook niet zal gaan doen; Ik zweer/verklaar dat ik tot het verkrijgen van mijn aanstelling van niemand giften heb aanvaard en aan niemand beloften heb gedaan en dat ik dit ook niet zal gaan doen; Ik zweer/beloof dat ik plichtsgetrouw en nauwgezet de mij opgedragen taken zal vervullen en zaken die mij uit hoofde van mijn functie vertrouwelijk ter kennis komen of waarvan ik het vertrouwelijke karakter moet inzien, geheim zal houden voor anderen dan die personen aan wie ik ambtshalve tot mededeling verplicht ben; Ik zweer/beloof dat ik mij zal gedragen zoals een goed ambtenaar betaamt, dat ik zorgvuldig, onkreukbaar en betrouwbaar zal zijn en dat ik niets zal doen dat het aanzien van het ambt zal schaden. Tekst nieuwe ambtseed rijksambtenaren Ik zweer/verklaar dat ik dit ambt op een eerlijke manier heb gekregen. Dat betekent: Ik heb voor dit ambt gekozen. Ik ben niet omgekocht en heb ook niemand omgekocht. Niet met giften en niet met beloftes. Ik heb eerlijke informatie gegeven en heb niets verzwegen wat voor dit ambt van belang kan zijn. Ik zweer/beloof de Koning en de Grondwet trouw te zijn en Nederland als goed ambtenaar te dienen. Dat betekent: Ik werk in het algemeen belang voor onze samenleving en zet mij daar volledig voor in. Ik werk integer en behandel iedereen rechtvaardig, gelijkwaardig en met respect. Ik ga zorgvuldig om met informatie. Ik draag bij aan een open overheid en weet ook dat ik vertrouwelijke informatie geheim moet houden. Ik gedraag mij volgens onze wetten, het recht en de gedragsregels die verder voor mij gelden. |
Minister Judith Uitermark van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties: “De meeste ambtenaren werken niet zomaar bij de overheid. Zij kiezen bewust voor de publieke taak, omdat ze iets willen bijdragen aan de samenleving. Daar horen ook waarden bij. Zo moet iedereen erop kunnen vertrouwen dat zij door ambtenaren met respect en op basis van gelijkwaardigheid rechtvaardig worden behandeld. Ieder mens telt en er wordt integer met informatie omgegaan. Gelijkwaardigheid en rechtvaardigheid zijn basisprincipes van onze democratische rechtsstaat. Belangrijk dat iedere ambtenaar dat nu in heldere taal verklaart door het afleggen van de vernieuwde ambtseed bij de start van zijn of haar carrière bij de overheid.”
Aanleiding voor de nieuwe tekst is de wens van de Tweede Kamer (motie Ellian) om de zinsnede ‘trouw aan de publieke taak’ toe te voegen aan de eed of belofte. Daarop is gekeken naar meer mogelijkheden om in de tekst aandacht te geven aan de uitgangspunten waarmee ambtenaren hun werk doen. Ook is het moment aangegrepen om de tekst toegankelijker te maken.
Gemeenten hebben voor hun ambtenaren een aparte eed die per gemeente kan verschillen. Informatie hierover is onder meer hier te vinden