De Burgemeestersbenoeming in Nederland – een ondemocratisch sprookje
.cover-L.jpg)
Carola Schouten is nu burgemeester van onze stad. Ze bepaald geen bestuurlijk lichtgewicht. Rotterdam, zo laat het zich aanzien is dus niet slecht met haar af.
Maar... ze is benoemd, niet gekozen.
Stel dat wij in Nederland het instituut gekozen burgemeester” hadden, zoals in vrijwel alle andere EU-landen gebruikelijk, zou Carola Schouten dan ook burgemeester van onze stad geworden zijn? Haar partij de Christenunie bezit slechts één zetel van de 45 in onze gemeenteraad. Dat geeft te denken.
En dan die gang van zaken bij het benoemen van een burgemeester!
Geen enkele transparantie. Alles gaat er supergeheim toe. Toch is er een document onder ons, dat een tipje van de sluier oplicht. Het is de tekst van mijn goede vriend, de sprookjesschrijver Hans Christiaan Grimm.
Hij heeft mij toestemming gegeven die tekst, die hij een Sprookje noemt te publiceren. Hans Christiaan Grimm was ooit raadslid voor Lyrisch Roddeldam in een grote Sprookjeshavenstad hier ver, ver vandaan.
Het Sprookje speelt zich in een tijd ver voor het laatste sprookjeskabinet Balkeliet. Dat kabinet had in zijn regeerakkoord de volgende zinsnede opgenomen: ‘De nummer een van de kandidaatstelling voor het burgemeesterschap wordt benoemd, tenzij er onoverkomelijke bezwaren tegen de gekandideerde blijken te bestaan.’
In de tijd van Hans Christiaan Grimm bestond die zinsnede nog niet en was het maar afwachten of de kandidaat door de regering werd geaccepteerd. Kandidaat nummer Eén zijn op de lijst van de gemeenteraad gaf geen enkele garantie voor benoeming.
Hans Christiaan Grimm zegt dat hij onderstaand verslag van een burgemeesterkandidaatstelling geheel naar waarheid heeft opgeschreven. Voor het eerst in de geschiedenis van de Nederlandse gemeentepolitiek een onthullend kijkje achter de schermen! Hoe gaat het er bij zo’n supergeheime sollicitatie aan toe?
Maar Hans Christiaan Grimm is en blijft natuurlijk een sprookjesschrijver. Ik geef dan ook onderstaande tekst voor wat hij waard is.
Er was er eens...
Er was er eens een gemeente in het westen van de Lage landen, Roddeldam geheten, waarvan de burgemeester Bartho De Zout plots benoemd werd tot Minister van Binnenlandse Zaken in het tweede kabinet Grootgrut.
Er ontstond dus een vacature te Roddeldam, waarbij vermeld moet worden, dat Roddeldam toentertijd doorging voor een ‘rooie ‘stad. Sinds mensenheugenis had daar de Partij van de Aardappel de burgemeester geleverd. En iedereen verwachtte dan ook dat er opnieuw een Eigenheimer, een Aardappelmannetje of Aardappelvrouwtje, tot burgemeester benoemd zou worden.
De gemeenteraad van Roddeldam had, zoals de Gemeentewet vereist, een sollicitatiecommissie samen gesteld en wel uit de fractievoorzitters van alle partijen in de Roddeldamse gemeenteraad.
Ik zal de namen van die lieden hier noemen met het getal van de zetels van hun fractie in de raad er achter. Want het handelt hier om een gewogen stemming. Iedere fractievoorzitter mocht evenveel stemmen op de kandidaat van zijn voorkeur uitbrengen als hij zetels in de raad vertegenwoordigde.
Allereerst was daar Peter De Lek, PvdA, 18 zetels. Dan Pieter Janzee, VVD, 9 zetels. Dan Marcus Brillius, CDA, 6 zetels. Dan Irene Kroeshaar, Groen Links, 3 zetels. Dit waren de partijen van de coalitie.
Tot de oppositie behoorde toentertijd Tom Tapijt, SP, 4 zetels; Hans Schaker De Jonge, D66, 3 zetels; Hans Christiaan Grimm, Lyrisch Roddeldam, 2 zetels ; Jacob Drentenier, Christenunie, 1 zetel. En last but not least Mevr. Corrie Bovenbeen-Steunkous, Ouderenpartij, 1 zetel.
Onno Opperdack, VVD- burgemeester van Ulevellenstad
De vier sollicitanten waren. in volgorde: Jos Belgjens, PvdA, burgemeester van Gloeilamperhoven, een grote gemeente in het Zuiden des Lands, dan Onno Opperdack, VVD- burgemeester van Ulevellenstad, een grote gemeente in het Midden des Lands, vervolgens Dolf Brandon (partij onbekend), burgemeester van Belegenkaasstad, een middelgrote gemeente gelegen in Noord-Holland, en, tenslotte, last but not least…mevr. Hendrickje Donkersloot, PvdA, directeur Rekenkamer, voorheen staatssecretaris, voorheen kabinetschef van de voorlaatste burgemeester van Roddeldam, de immens populaire Doris Manderlouw..
Vooral Marcus Brillius was zeer benauwd over lekken vanuit de commissie naar de pers (Hij was zelf journalist geweest). Hij nam het op zich een zeer, zeer geheim adres te zoeken, waar de commissie de sollicitanten in alle stilte zou kunnen ontvangen. Verder was hij er heilig van overtuigd dat of de SP of anders wel Lyrisch Roddeldam zou lekken.
De geheime plek bleek een barak van de RK-scoutinggroep “Maria, Sterre der Zee” te zijn, waarbij Brillius zijn Roomse Jeugd verdaan bleek te hebben, gelegen op een schiereiland in het Hagermeer.
Toen Hans Andersen Grimm er aan kwam, zag hij zowaar oud-padvinder Brillius verdekt achter een grote thujastruik liggen opzij van de enige, smalle toegangsweg naar het schiereiland. Zeker om te kijken of hij, de Sprookjesschrijver, niet gevolgd werd door het journaille.
In de woonruimte van de barak werden allereerst de aan de sollicitanten te stellen vragen geïnventariseerd. Waarbij het eerste conflict optrad.
Cornelia Poes, geheide marktfundamentaliste die niettemin toch ook overvloedig gebruik maakte van astrologen
Mevr. Bovenbeen- Steunkous, die behalve fractievoorzitter van de Ouderenpartij tevens astrologe was, wilde de sollicitanten vragen naar hun geboorte-uur om vast te stellen tot welk sterrenbeeld zij behoorden en met welke conjuncties in welk Huis, enz. De sollicitant met het gunstigste gesternte, die moest het worden!
De beide liberale oudere jongeren Janzee en Schaker de Jonge waren daar mordicus tegen. Geen hocus pocus, wat gingen we nou krijgen?! Bovendien moesten zij om vijf uur tennissen. Dus of het gezeur van mevr. Bovenbeen niet te lang mocht duren.
Mevr. Bovenbeen verweerde zich door op Cornelia Poes te wijzen de echtvriendin van de aftredende burgervader Bartho De Zout, een keiharde zakenvrouw, een geheide marktfundamentaliste, die niettemin toch ook overvloedig gebruik maakte van astrologen. Met name van de fameuze Max Delphi, toeverlaat van vrijwel alle belangrijke showbizzfiguren in het land en, last but not least, ook nog eens van Prinses Irene. Het mocht niet baten
Met algemene stemmen op één na werd besloten, dat mevr. Bovenbeen geen astrologische vragen mocht stellen. Hierop verzocht mevr. Bovenbeen of ze dan de ascendanten van de andere commissieleden mocht weten om te kunnen nazien in haar Groot Toverboek, wie van de leden van de commissie het meest gunstig sterrenbeeld had.
Diens keuze zou zij dan blindelings volgen. Ook hieraan weigerden de andere commissieleden mee te werken. Op een na dan!
Hans Christiaan Grimm van Lyrisch Roddeldam!
De Partij zei, je moest maar eens solliciteren
Baadt het niet, dan schaadt het niet, moet hij hebben gedacht. Machiavelli zou het wel geweten hebben… Ja, die Hans Christiaan Grimm was een realpoliticus, als het er op aankwam, al was zijn imago anders! Luchtfietser, groene dromer, en wat al niet, dat waren zijn ‘koosnamen ‘ in de Roddeldamse gemeenteraad.
Bingo! Hans Christiaan Grimm had het gunstigste sterrenbeeld! Geen wonder, Hans was immers de enigste, die zijn ascendanten had laten onderzoeken. Mevr. Bovenbeen-Steunkous zou Sprookjeshans volgen. Desnoods tot in de dood.
Sprookjeshans hàd toen al de vier stemmen van de SP in zijn zak. Want de fractievoorzitter van die partij vertoefde in Zweden om Aksie, harde aksie! te voeren tegen IKEA. Die firma zou gebruik maken van kinderarbeid in de derde wereld! De burgemeestersbenoeming was de SP eventjes worst! Hans Christiaan Grimm mocht tot Tapijts terugkomst spreken in zijn naam.
Grimm had dus nu, met zijn eigen stemmen meegerekend, zeven stemmen ter beschikking.
Onze Sprookjesman mocht de eerste vraag afvuren op de eerste sollicitant Jos Belgjens (PvdA) uit Gloeilamperhoven. En die vraag luidde : “Meneer Belgjens, wat is uw motivatie om te solliciteren? “ Waarop Belgjens het bestond te antwoorden :
“De Partij zei, je moest maar eens solliciteren”.
Dat vond Hans Christiaan Grimm maar een zwak antwoord. Hierna waren de andere commissieleden aan het woord. Na twee uur ondervraging, mocht Belgjens de barak verlaten. Op de vraag of hijzelf nog een prangende vraag had voor de commissie antwoordde Belgjens ontkennend. Volgens hem was alles wel zo’n beetje behandeld.
Het was duidelijk: die Belgjens was doodgelukkig in Gloeilamperhoven, die wilde helemaal niet naar Roddeldam. Het was een sollicitatie pro forma. Als de Partij hem niet achter de vodden had gezeten, had hij het waarschijnlijk niet eens gedaan.
Geboren in Rotterdam is geboren in Rotterdam
De volgende kandidaat was Onno Opperdack. Het was een zwaarwichtige, wat 19e eeuws aandoende man met een al even zware basstem. Zijn motivatie was dat hij een geboren Roddeldammer was en dat zijn ideaal van kinds af aan was geweest niet alleen om burgemeester te worden, maar heel speciaal juist burgemeester van Roddeldam! Niets mooier toch dan burgemeester worden van je geboortestad! Aldus Opperdack!
Bij dit verhaal moet wel aangetekend worden dat de vader van Onno Opperdack, een bankdirecteur, zijn zoontje, reeds drie maanden na diens geboorte had ‘ontvoerd’ naar een andere stad, alwaar Opperdack senior een ander bankfiliaal moest gaan beheren. Maar geboren in Rotterdam is geboren in Rotterdam. Daar was geen speld tussen te krijgen.
Na twee uur ondervraging verliet ook Opperdack de barak. Ook hij had geen behoefte om aan de commissie een weervraag te stellen. .
Meerwaarde in Dordrecht
De derde kandidaat was Brandon van Belegenkaasstad.
Hans Christiaan Grimm, die naast de liberale ‘oudere jongeren’ Janzee en Schaker de Jonge zat, kreeg in het oor gefluisterd: “Die komt niet voor Roddeldam. Die komt zijn marktwaarde verhogen!
Drechtstad komt binnenkort vrij. Dààr wil hij burgemeester van worden. Kan hij bij de sollicitatie zeggen dat hij voor het zoveel grotere Roddeldam nèt buiten de boot gevallen is. Dat geeft hem meerwaarde, daar in Drechtcity!”
Blijkt maar weer dat liberale oudere jongeren slimmer zijn dan de Kinderen des Lichts. Want inderdaad is Brandon kort daarop burgemeester van Drechtstad geworden.
Ook Brandon had na twee uur ondervraging, geen enkele behoefte aan een vraag van zijn kant.
Sollicitante Donkersloot
Hierna ontving de commissie mevr. Hendrickje Donkersloot. Zij genoot de voorkeur van Hans Andersen Grimm. Was zij niet jarenlang de rechterhand geweest van burgemeester Doris Manderlouw, de zwaar besnorde, in houtjesstouwtjesjas geklede, uiterst populaire burgemeester van Roddeldam?
Zij kende de stad als geen ander. Bovendien had Roddeldam zijn voorkeur uitgesproken “bij gelijke geschiktheid” voor een vrouw. Zo stond het in de advertentie.
Zij stelde hem niet teleur. Na afloop van haar ondervraging, vuurde zij zowaar een waar spervuur van tegenvragen af over de Tweede Roddelmaasvlakte en het Culturele Roddelhoofdstadjaar. Het was duidelijk dat hier een dame met kennis van zaken voor de commissie zat.
Voor Hans Andersen Grimm was het een uitgemaakte zaak. Sollicitante Donkersloot stak met kop en schouders boven de andere sollicitanten uit.
Tot zijn verbijstering zag de rest van de commissie het anders. Peter De Lek merkte ijzig op dat Jos Belgjens de officiële kandidaat van de PvdA was, en niet mevr. Donkersloot. Het tijdperk Poessiemouw Manderlouw was passé. Heimwee daar naartoe paste niet!. De Lek zei zelfs niet te begrijpen waar Hendrickje Donkersloot het lef vandaan had gehaald om te solliciteren zonder goedkeuring van de Partij!
Cityhopper
De liberale oude – jongeren prezen vervolgens de enigszins Bommelachtige Heer Opperdack de hemel in. Dat was tenslotte een getrainde burgemeester. Begonnen in een kleine gemeente, dan alsmaar job hoppend naar steeds grotere, en nu op dit moment de burgemeester van Ulevellenstad, toch nog altijd de vierde stad van het land !
En toen stapten ze op om te gaan tennissen en delegeerden doodleuk hun stemmen aan het CDA, de partij, die net als zij mordicus voor kandidaat Opperdack was.
Want de tennisbaan was vanaf vijf uur gehuurd! En het was al half vijf! En ze moesten nog helemaal terug naar Roddeldam!
Voor Brandon van Oudekaasstad was niemand
De stand kon worden opgemaakt
1) Belgjens 21 stemmen ( PvdA, Groen Links en Christenunie)
2) Opperdack 17 stemmen (VVD, D66 en CDA)
3) Donkersloot 7 stemmen (SP, Lyrisch Roddeldam en Ouderenpartij)¹
Nu verhief Peter De Lek zijn stem en zei: “ Grimm, luister eens, mevr. Donkersloot is kansloos en die 7 stemmen op haar, daarvan zijn toch eigenlijk stemmen voor een burgemeester van linkse signatuur.”
Volgens De Lek konden die stemmen dan ook beter doodgewoon gelijk worden opgeteld bij die van nummer een, Jos Belgjens, zodat die dan 28 stemmen zou hebben. En daarmee een grote voorsprong op nummer twee. Dat gaf ook meer duidelijkheid naar Den Haag toe.
Hierop antwoordde Sprookjeshans, dat Belgjens van de vier sollicitanten het slechtst en mevr. Donkersloot juist het best gesolliciteerd had! Zijns inziens moest er dus precies andersom gehandeld worden. De Lek moest zijn 18 stemmen op mevr. Donkersloot uitbrengen als hij per se een kandidaat wilde van linkse, lees: PvdA-signatuur..
En …genoot een vrouw niet de voorkeur “bij gelijke geschiktheid” ? Zo en niet anders stond het in de advertentie.
Welnu, dan gold die voorkeur des te meer, nu sollicitant Donkersloot sollicitant Belgjens zo duidelijk overvleugeld had.
Mevr. Donkersloot was de beste PvdA-kandidaat!
Wie schetst Hans Christiaan Grimms verbazing toen hij de volgende dag in het dagblad voor Roddeldam & Omstreken, het Roddeldams Dagblad, een vrij getrouwe constructie van de sollicitatiedag aan het Hagermeer onder ogen kreeg, voorzien van de omineuze mededeling: dat mevr. Donkersloot slecht gesolliciteerd had…
Zij solliciteerde naar het burgemeesterschap, maar maakte tijdens een gesprek met de vertrouwenscommissie zo weinig indruk dat zij nu vrijwel kansloos wordt geacht. (Het Roddeldams Dagblad, 28 November 1998, voorpagina)
Iemand had ‘gelekt’, en moedwillig (?!) nog verkeerde informatie ook!
En zo werd Hendrickje Donkersloot publiekelijk afgeserveerd, door wie laat zich raden. Maar hoe kon hij, Hans Christiaan Grimm, daar wat aan doen? Zeggen hoe het dan wel toegegaan was, betekende doorbreking van de geheimhouding en justitiële vervolging zou dan zijn deel zijn, en een draconische boete. Zelfs gevangenisstraf was niet denkbeeldig. De Gemeentewet was op dit punt van een bizar ouderwetse gestrengheid, want op dit punt al tijden lang niet vernieuwd.
En bovendien… hoe was voor derden te controleren, dat hij, Sprookjeshans, de waarheid sprak? Het verslag van een Burgemeestersbenoeming moet 75 jaar geheim blijven. Belachelijk lang. Volstrekt uit de tijd! Dit alles omdat onze Gemeentewet ook op dit punt inzake de Burgemeestersbenoeming sinds 1875 (!) niet veranderd is!
Spek- en bonencommissie
Maar ook Belgjens uit Gloeilamphoven ging de mist in. Zelfs ondanks het feit dat SP-er Tom Tapijt op het laatste moment nog naar het PvdA-kamp overgelopen was.
Het werd… Onno Opperdack.
De VVD maakte immers toentertijd landelijk prominent deel uit van het tweede kabinet Wim Grootgrut en die partij schijnt in Den Haag op hoge toon geëist te hebben dat ook zij eindelijk eens het burgemeesterschap van een… Grote Stad zouden krijgen!
Blijkbaar beschouwden ze Ulevellen-city, waarvoor ze al sinds jaar en dag de burgemeester leverden, niet als een Grote Stad. Leuk voor de Ulevellen!
En het geschiedde naar de wil van de VVD! Het PvdA-bolwerk Roddeldam kreeg een VVD-burgemeester! (En is sindsdien almaar rechtsradicaler geworden).
Al dat gedoe met die sollicitatiecommissie, feitelijk een spek- en bonencommissie, daar aan dat Hagermeer, was niets anders dan een schijnvertoning geweest. Waarvan akte
En het concept ‘de gekozen burgemeester’? Dat zal ongetwijfeld nog erg lang en erg veilig opgeborgen blijven in een bureaula op Binnenlandse Zaken.
We hebben toch immers die prachtige achterkamertjesuitvinding, de benoemde burgemeester! Nou dan!
Was getekend:
Hans Christiaan Grimm
manuelkneepkens@ vandaagenmorgen.nl
.gif)
