Historische deal als laatste horden genomen zijn: EU en Mercosur bereiken politieke overeenkomst
Hoewel met name de autoritair gestemde flanken van het Europese politieke spectrum nog dwars liggen, zo stemde de Tweede Kamer deze week nog tegen het Mercosur-verdrag, en is in Frankrijk de hele extremere linkse en rechtse bende tegen, is Europa het eens geworden over Mercosur. Dat is na 25 jaar onderhandeling in Europa en Zuid-Amerika een mijlpaal die beide continenten in deze onzekere tijden enige voorspoed kan brengen.
De aard van handelsverdragen
Bij handelsverdragen tussen landen onderling zijn er in de landen zelf altijd winnaars en verliezers. Handelsverdragen tussen democratieën worden gesloten om het hele land voorspoed te brengen. Dat kan doordat tarieven kunnen wegvallen en landen zo comperatief voordeel kunnen halen. David Ricardo (1972-1823) legde in de 19e eeuw de grondslagen voor deze inmiddels bewezen praktijk. Lastig wordt het sluiten van die verdragen en daarmee behartigen van de de belangen van het hele land, als bepaalde lobbygroepen zoals in Nederland de vleessector bovenmatig sterk in de politiek vertegenwoordigd zijn.
Met 31 landen aan beide zijden van de oceaan kent ieder land zo zijn eigen belangengroepen en terechte en onterechte bezwaren. Nu ligt er dus eindelijk een deal. Voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen bevestigde vrijdag (6 december) dat de EU een vrijhandelsovereenkomst heeft bereikt met Argentinië, Brazilië, Paraguay en Uruguay – het Mercosur-blok.
De deal, die werd aangekondigd samen met de Argentijnse leider Javier Milei, de Braziliaanse president Luiz Inácio Lula da Silva, de Paraguayaanse president Santiago Peña en de Uruguayaanse Luis Lacalle Pou, is het einde van 25 jaar onderhandelingen die te maken kregen met felle tegenstand van Frankrijk, boeren en EU-milieuorganisaties in de hele Unie.
Historische mijlpaal
"Vandaag is een waarlijk historische mijlpaal", zei von der Leyen na een tweedaagse top in Montevideo. "We sturen een duidelijke en krachtige boodschap naar de wereld, in een steeds meer confronterende wereld [...], dat deze overeenkomst niet alleen een economische kans is, maar ook een politieke noodzaak."
"Wij geloven dat openheid en samenwerking de echte motoren zijn van groei en welvaart", voegde de voorzitter van de EU-uitvoerende macht toe. "We weten dat er sterke winden waaien in de tegenovergestelde richting [...] maar deze overeenkomst is ons antwoord."
De topdiplomaat van de EU, Kaja Kallas, voegde toe: "Dit is een goed buitenlands beleid en een goede dag voor de EU en onze partners in Latijns-Amerika."
Lacalle Pou bevestigde de ingewikkeldheden van de onderhandelingen en zei dat de deal "geen magische oplossing" zou zijn, en voegde eraan toe dat "stappen geleidelijk maar zeker zullen zijn."
De onderhandelingen voor de EU-Mercosur-deal, die in 1999 van start gingen, leverden in 2019 een eerste 'politieke overeenkomst' op. De ratificatie ervan door de lidstaten werd echter uitgesteld vanwege wijdverbreide ontevredenheid onder boeren en aanhoudende zorgen over de discrepanties in milieunormen tussen de EU en het Zuid-Amerikaanse blok.
De overeenkomst is bedoeld om een van de grootste vrijhandelszones ter wereld te creëren, met tarieven die worden afgeschaft voor belangrijke EU-exportindustrieën, zoals auto's, machines, chemicaliën en farmaceutica.
In totaal zal de deal de invoerrechten op 91% van de EU-export naar Mercosur-landen en 92% van de Mercosur-export naar de EU elimineren, volgens gegevens van de Commissie.
Geleidelijke invoering
In de agrovoedingssector zal de overeenkomst geleidelijk 93% van de tarieven op EU-export naar Mercosur-landen elimineren, waaronder op wijn, sterke drank, olijfolie en perziken in blik, terwijl ook 82% van de landbouwimport wordt geliberaliseerd.
Momenteel zijn Mercosur-landen al belangrijke handelspartners voor de EU, met EU-exporten naar Brazilië, Argentinië, Uruguay en Paraguay ter waarde van in totaal € 55,7 miljard in 2023. De importen uit deze landen naar de EU bedroegen in hetzelfde jaar € 53,7 miljard.
Duitsland
Gezien de toegenomen spanningen met twee van de belangrijkste wereldwijde handelspartners van de EU, de VS en China, heeft exportgigant Duitsland met name gepleit voor een snelle afronding van de deal, waarbij verschillende industrieën en politici hebben voorgesteld de overeenkomst in twee componenten te splitsen.
Hierdoor zouden belangrijke onderdelen van de overeenkomst, waaronder tarieven en importquota, door een gekwalificeerde meerderheid van EU-landen kunnen worden geratificeerd. Dat betekent dat ten minste 15 landen die 65% van de totale EU-bevolking vertegenwoordigen, plus het Europees Parlement.
.gif)
