De Wereldoorlog had voor Nederland al in 1944 afgelopen kunnen zijn
Als de geallieerde operatie Market Garden geslaagd was had Nederland al in 1944 vrij kunnen zijn. De geallieerde militaire operatie Market Garden om via Arnhem door te stoten naar Noord-Duitsland en daarmee en passant de rest van Nederland te bevrijden, mislukte. De rest van het verhaal is bekend. Nederland boven de grote rivieren werd pas in mei 1945 bevrijd. En met de hongerwinter van 1944, de Duitse onderdrukking, het Duitse Ardennen offensief en de Duitse vernietigingsmachine in de concentratiekampen, vielen nog vele tienduizenden slachtoffers, burgers en militairen.
Aan de heldhaftigheid van de militairen van Market Garden in september 1944 heeft het niet gelegen. Geallieerde troepen brachten 80 jaar geleden, tijdens de donkere uren van Europa, het begin van de vrijheid met zich mee. Het licht keerde terug naar Nederland.” Dat zei minister Ruben Brekelmans op 21 september tijdens de herdenking van de Operatie Market Garden op de Ginkelse Heide bij Ede.
De minister bedankte degenen die hun leven hebben verloren in de strijd voor een vrij Europa. “Wij dragen hun verhalen met ons mee.” Vervolgens ging hij uitgebreid in op een van deze verhalen: dat van luitenantDermod Greene Anderson. Deze Britse militair raakte samen met zijn landgenootprivate Henry Moontijdens OperatieMarket Gardenin 1944 vermist. Hun stoffelijke resten zijn op het voormalige slagveld teruggevonden en geborgen. Ze zijn op 18 september in het bijzijn van nabestaanden met militaire eer begraven door hun eigen regimenten.
Een van de teruggevonden militairen, Henri Moon, word op 18 september met militaire eer begraven. Foto Defensie
Omsingeld
Anderson was een architectuurstudent in Groot-Brittannië. Toen de oorlog uitbrak, meldde hij zich vrijwillig aan bij het leger. In 1944 diende hij als zweefvlieger in de1st Airborne Division. Brekelmans: “Dat betekent dat hij met een vliegtuig zonder motor vloog, dat achter een ander vliegtuig werd gesleept en vervolgens de lucht in werd gelaten... Om vervolgens veilig te landen met zijn passagiers achterin, snel uitstappen en dan vrijwel onmiddellijk beginnen met vechten.”
Op de tweede dag van Market Garden landde Anderson met zijn zweefvliegtuig nabij Wolfheze. Samen met zijn passagiers trok hij richting Arnhem. Maar door felle Duitse tegenstand kwamen ze in Oosterbeek terecht. Daar werden ze al snel omsingeld door de vijand. Er volgden zware dagen en nachten, met weinig gelegenheid tot rust of slaap, en een snel toenemend aantal slachtoffers. De uitgeputte soldaten kregen te maken met mortiergranaten, artilleriegranaten, sluipschuttersvuur, luchtaanvallen en tankaanvallen van de vijand.
“Luitenant Anderson sneuvelde op 29-jarige leeftijd”, aldus de minister. “Hij vocht niet alleen voor zijn eigen leven, maar ook voor dat van anderen. Er waren honderdduizenden gewone mannen en vrouwen zoals hij, met buitengewone moed. Hij kan gezien worden als een symbool van zijn generatie.”
Kogelgatentunneltje
Een ander symbool van die generatie is commando August Bakhuys Roozeboom. Hij had de twijfelachtige eer om in 1944 tijdens de Operatie Market als eerste Nederlandse commando op Nederlandse bodem te sneuvelen. Het opleidingskamp van het korps commandotroepen is al naar hem vernoemd. Maar aan de plek waar hij stierf liepen de mensen voorbij. Daar is nu verandering in gekomen. De plek die bekend staat als 'kogelgatentunneltje', door de grote hoeveelheid kogelgaten in het metselwerk, is gedoopt tot ‘August Bakhuys Roozeboom viaduct’.
Parachutisten
Tijdens de herdenkingsweek van 80 jaar Operatie Market Garden werden op meerdere plaatsen parachutisten gedropt. De afgelopen dagen gebeurde dat in Overasselt, in Groesbeek bij Klein Amerika en boven Heteren. Vandaag zijn er grote luchtlandingen op de Ginkelse Heide bij Ede.
dsafasd
.gif)
