Meten is weten: veel Nederlanders voelden recent angst- of depressie
De kans is groot - vier op tien - dat u, zich herkend in het volgende gegeven, waaruit komt dat 4 op de 10 Nederlanders angst- of depressiegevoelens hebben. Redacteur dezes herkend het als hij weer eens ternauwernood aan een voorbij scheurend gemotoriseerd voertuig - van elektrische fiets tot vrachtwagen - ontsnapt is.
De vraagstelling is intussen nogal belangrijk. We kennen het CBS als zorgvuldig en hebben vertrouwen in de statistiek als zijtak van de wetenschap, alsmede in het Trimbos instituut. Maar toch: iedere generatie en nog veel meer heeft zo zijn eigen definitie van angst en onrust.
De MHI-5 bestaat uit 5 vragen die steeds betrekking hebben op hoe men zich in de afgelopen 4 weken voelde. Gevraagd wordt: 1) Voelde u zich erg zenuwachtig? 2) Zat u zo erg in de put dat niets u kon opvrolijken? 3) Voelde u zich kalm en rustig? 4) Voelde u zich neerslachtig en somber? 5) Voelde u zich gelukkig? Respondenten kunnen voor iedere vraag kiezen uit de volgende 6 antwoordcategorieën: voortdurend, meestal, vaak, soms, zelden of nooit. Op basis van de antwoorden kan een somscore worden berekend. Bij de positief geformuleerde vragen (3 en 5) worden voor de verschillende antwoordcategorieën respectievelijk de waarden 5, 4, 3, 2, 1 en 0 toegekend. Bij de negatief geformuleerde vragen (1, 2 en 4) geldt het tegenovergestelde. |
Met deze kanttekeningen over naar de CBS publicatie van het betreffende onderzoek:
Meeste angst- of depressiegevoelens onder jongvolwassenen
Onder mensen van 65 jaar of ouder is het voorkomen van angst- of depressiegevoelens tussen 2014 en 2023 nauwelijks veranderd. Onder de andere leeftijdsgroepen nam dit aandeel ten opzichte van 2014 toe, vooral onder 18- tot40-jarigen. In de leeftijdsgroep van 18 tot25 jaar (jongvolwassenen) spelen gevoelens van angst of depressie het meest:53 procent van hen had deze gevoelens.
Vier op de tien
In 2023 had 42 procent van de Nederlandse bevolking van 12 jaar of ouder angst- of depressiegevoelens in de afgelopen 4 weken. Dat is een daling ten opzichte van 2022, maar nog altijd hoger dan in de jaren voor corona. Onder vrouwen komen angst- of depressiegevoelens meer voor dan onder mannen. 18- tot 25-jarigen hebben het vaakst dergelijke gevoelens. Dit melden het CBS en het Trimbos-instituut op basis van nieuwe cijfers uit de Gezondheidsenquête.
12-plussers
Opmerkelijk is onder meer dat het aandeel 12-plussers met angst- of depressiegevoelens (in de afgelopen 4 weken) tussen 2014 en 2020 toenam, van 36 naar40 procent. In coronajaar 2021 nam het toe naar44 procent, een niveau dat aanhield in 2022. In 2023 is het aandeel mensen met angst- of depressiegevoelens weliswaar gedaald, maar ligt het nog altijd hoger dan voor corona.
Mannen, vrouwen
Het aandeel vrouwen dat te maken had met angst- of depressiegevoelens lag op 48 procent, onder mannen was dat 37 procent. Dit verschil is sinds 2014 ongeveer hetzelfde gebleven.
Opmerkelijk: vooral meisjes
Onder vrouwen van 18 tot 25 jaar had 66 procent angst- of depressiegevoelens in de afgelopen 4 weken. Dat is ruim anderhalf keer zo veel als onder mannen (40 procent)in die leeftijdsgroep. Onder 12- tot 18-jarigen had 27 procent van de jongens en 46 procent van de meiden angst- of depressiegevoelens. In de oudere leeftijdsgroepen komen angst- of depressiegevoelens ook meer voor bij vrouwen dan bij mannen, maar de verschillen zijn minder groot dan onder jongeren.