Het script lag klaar: Waarom Frankrijk op 30 juni en op 7 juli parlementsverkiezingen heeft

Macron verraste vriend, vijand, publiek en pers op de avond van 9de juni toen hij de ontbinding van het Frans parlement aankondigde. Hij kondigde aan binnen 4 weken nieuwe verkiezingen in Frankrijk te laten houden.
Een noodsprong dachten sommige commentatoren. Macron's partijcoalitie had bij de EU-verkiezingen op 9 juni 2024 flink verloren, rechts had stevig gewonnen en het politieke midden in Frankrijk waar je de socialisten, liberalen en republikeinen bij mag rekenen, had het sowieso slecht gedaan. In Frankrijk waar geregeerd wordt met een minderheidsregering onder leiding van de jonge premier Attal, zou de nederlaag de president angst hebben ingeboezemd voor onbestuurbaarheid.
Geen noodsprong maar 2027
Een paar dagen later op woensdag 12 juni vertelde president Macron helder zijn redenen voor het uitschrijven van verkiezingen. Die hadden alles te maken met het einde van Macron's eigen presidentstermijn in 2027. Als de onvrede en die is er in Frankrijk (evenals in veel andere Europese landen) voort zou woekeren zou de kans groot kunnen worden dat het machtige Franse presidentschap dan naar een extreme kandidaat van rechts zou gaan.
Gele hesjes en banlieues
Door nu te zien of Frankrijk zich ook bij eigen verkiezingen zo sterk voor rechts zou uitspreken en in het geval van bevestiging daarvan ook rechts een flink aandeel in de regeringsmacht te geven, zou rechts - lees Rassemblement National, de partij van LePen / Bardella kunnen laten zien of ze opgewassen is tegen dezelfde problemen waar ook de huidige regering van middenpartijen van Attal mee van doen heeft.
Die problemen zijn behalve migratie en het ongenoegen daarover, dreigende tekorten in de Franse staatskas onder meer door hoge pensioendruk, maar ook een industrie die dreigt te stagneren mede door gebrek aan geschikte arbeidskrachten wat weer haaks staat op de wens om immigratie te beperken, plus andere socio-economische problemen die veel kiezers voelen (denk gele hesjes en banlieues).
Met daarbovenop de gespannen internationale situatie die zich wat betreft Gaza ook direct vertaalt in binnenlandse spanningen en antisemitisme.
Script lag klaar
Het was geen impuls van Macron onthulde de Franse krant Le Monde op maandag 10 juni al. Macron vertrouweling Bruno Roger-Petit, had verteld hoe een kleine groep van nog geen 10 vertrouwelingen in het Elysée maandenlang werkte discreet had gewerkt aan een scenario om het Franse parlement, de Assemblée Nationale, te ontbinden. Dat het risicovol was wisten ze dus ook heel goed, maar in dit geval was het niet doen geen optie.
Risico's en kansen
Hoe de uitkomst van deze verkiezingen gaat worden weet niemand, maar er is dus wel door knappe koppen aan gerekend. Of die het op kunnen nemen tegen deels op drift geraakte en door sociale media beïnvloede jongere kiezers (28% van hen stemde RN) is de vraag. Dat maakt dat er vooralsnog achter de open kaart die Macron op zijn persconferentie van 12 juni niet alleen een weldoordacht maar ook een risicovol plan ligt. Tegelijk zou het op de middellange termijn ook wel eens kunnen werken. Voorlopig heeft kan het Franse systeem waarin kandidaten in twee ronden verkozen worden, ook nog een matigende werking hebben.
Macron heeft al gezegd dat hij ongeacht de uitkomst van de parlementsverkiezingen, ook al wordt het midden nog verder gedecimeerd, tot het eind van zijn termijn aanblijft als president.