Gemeenten moeten zelf initiatief hulp nemen
Gemeenten zouden mensen die geen ondersteuning ontvangen die zij wel nodig hebben, niet als niet-gebruikers van het aanbod moeten beschouwen, maar vooral als inwoners die niet zijn bereikt. En dat zijn er veel concludeert het rapport. Er is grote afstand tussen beleid en wat er in de wijk gebeurt met name in grote gemeenten met veel diversiteit.
Maar ook in kleine gemeenten kan de aanname dat door de kleinschaligheid iedereen in beeld is, een valkuil zijn. Sommigen worden daardoor namelijk mogelijk over het hoofd gezien. Het vraagt altijd investering van beleidsmakers te weten voor wie het beleid moet worden gemaakt, vinden door het SCP geïnterviewde hulpverleners.
Wie wordt bereikt?
Nadenken over bereik stimuleert beleidsmakers en hulpverleners om actiever op zoek te gaan naar mensen die niet zelf de weg naar ondersteuning zoeken of kennen. Door te denken vanuit bereik wordt het bovendien belangrijker om te luisteren naar de behoeften van mensen en de ondersteuning daarbij aan te laten sluiten.
Het is dan niet voldoende om de dienstverlening alleen aan te bieden via een loket. Er is ook ruimte nodig om op mensen af te stappen.
Visie ontwikkelen vanuit lerend systeem
Een uitgewerkte lokale visie op welke inwoners er bereikt zouden moeten worden, kan richting geven om keuzes voor de dienstverlening te maken. Voorwaarden zijn dat die visie berust op realistische mensbeelden, breed gedragen wordt onder hulp- en dienstverleners, en goed uitlegbaar is aan inwoners.
Het sociaal domein is voortdurend in beweging door maatschappelijke ontwikkelingen en veranderende politieke ideeën. Dat vraagt om een lerend systeem waarin zowel ervaringen van hulp- en dienstverleners in de praktijk als van mensen die zelf ondersteuning nodig hadden worden meegenomen als er aanpassingen gedaan (moeten) worden in de dienstverlening wegens politieke of budgettaire keuzes.
Hulploosheid, ongelijkheid, wantrouwen
Het bovenstaande staat in het rapport Zien, luisteren en helpenvan het CPB. Aanleiding daarvan is dat in Nederland een behoorlijke groep mensen die hulp of ondersteuning nodig hebben, niet bereikt. Hierdoor dreigt hun situatie problematischer te worden en worden bestaande ongelijkheden tussen groepen verder vergroot. Het zorgt ook voor toenemend wantrouwen in de overheid als geheel.
Daarom onderzocht het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) waarom gemeenten en dienstverleners niet alle inwoners bereiken die in aanmerking komen voor ondersteuning in het sociaal domein, en wat gemeenten kunnen doen om mensen beter te bereiken. Dit kwalitatieve onderzoek werd uitgevoerd in drie (anoniem gebleven) gemeenten.
Meer info dus in Zien, luisteren en helpen
