Kom hier, lekker ding, dan kun je me bekeuren
Elke Rotterdammer weet dat je fiets, brommer of scooter vogelvrij is als je die onbeheerd laat staan. Het zijn niet alleen dieven die ermee vandoor gaan maar ook politieagenten en boa´s. Het is namelijk bij gemeenteverordening verboden je fiets zo te stallen dat die hinder kan opleveren. Als je hem te lang laat staan – denk in weken – dan merkt de gemeente je vervoermiddel als wrak aan of als weesfiets. Al zulke rijwielen worden van overheidswege afgevoerd naar het Fietspunt bij Rotterdam Alexander. De eigenaars kunnen hun bezit daar op komen halen met een bewijsmiddel zoals een aankoopbon, een registrtienummer of een passende fietssleutel. Dit tegen betaling van twintig euro administratiekosten. Voor weesfietsen en wrakken wordt om onnaspeurlijke redenen vijftig euro in rekening gebracht alsof iemand dit oud roest nog zou willen hebben.
Nudging
We zien hier een overheidspraktijk in werking die wel als nudging wordt aangeduid. Je schept een situatie die het gedrag van de burgers in een door jou gewenste richting dringt. Wie fiets, brommer of scooter stallen op een manier die bevoegde overheidsdienaren niet bevalt, raken dit vervoermiddel kwijt en kunnen het alleen maar afhalen op een voor de meeste Rotterdammers uiterst afgelegen plek en dat ook nog tegen betaling.
Zou toch prima moeten werken of niet? Een keer zo´n tijdrovende ervaring en je kijkt voortaan wel uit waar je die klerefiets van je neerzet.
Fietsenjunk
Dat is de theorie. In de praktijk heeft de gemeente Rotterdam een nieuw verdienmodel in het leven geroepen. Onlangs raakte een goede kennis van mij zijn fiets bij Capri kwijt. Hij raadpleegde een website van de gemeente waarop de afgevoerde rijwielen worden bijgehouden en ja hoor! Nu kun je natuurlijk enorm met de overheid twisten over de vraag of zo´n fiets werkelijk in de weg stond. De verordening is vaag en de toepassing nogal afhankelijk van een persoonlijk oordeel door agent of boa. Mijn kennis hoefde er echter niet over na te denken of hij deze zaak voor zou laten komen, want hij werd meteen op de schouders getikt. Het was een fietsenjunk met een rijwiel dat nogal leek op wat hij was kwijt geraakt. 'Twintig euro', zei de fietsenjunk, 'Dan hoef je niet helemaal naar Alexander'. Mijn kennis sloot de deal onmiddellijk en maakte daarna nog een praatje. Het blijkt dat bepaalde verslaafden in de gaten houden welke fietsen worden weggehaald. Ze wachten tot er iemand komt die verweesd naar de lege plek aan de lantaarn staart. Dan bieden ze het slachtoffer een door hen gestolen alternatief aan. Dat werkt prima. De fietsenjunk van mijn kennis verkocht er op een goede dag wel vijf.
Zo leidt nudging tot het ontstaan van een door de overheid ongetwijfeld niet gewenste bron van inkomsten voor een specifiek type burger. De vraag is nu: is hier iets tegen te doen? Boa´s en politieagenten zijn in deze tijd van personeelsgebrek few and far between. Handhaving blijft dan een illusie.
Alternatieven
Toch is er een oplossing. De heler is net zo erg als de steler. Men zou enkele boa´s de straat op kunnen sturen die vermomd als fietsenjunk de eigenaars van afgevoerde rijwielen aanspreken. Wil je déze kopen voor twintig euro? Wie toehapt, is de sigaar. De rechter stelt een voorbeeld dat uitgebreid in de media komt.
Dit naar analogie van de nieuwe verboden op het punt van seksuele intimidatie aan de openbare weg. Ook hier geschiedt handhaving door lokvogels die beboeten als ze worden nagesist, in schandelijke termen aangesproken, in de bil geknepen of anderszins aangepakt. Ook dan kunnen zich natuurlijk problemen voordoen. 'Kom hier, lekker ding, dan kun je me bekeuren', is natuurlijk een provocatie. Maar wat te denken van: 'Weet U wel hoe bekoorlijk u bent in dat uniform?' En hoe moet men reageren op het verweer: 'Waarom moet ik denken dat die fiets gestolen is? Geen mens betaalt voor dat halve wrak meer dan twintig euro'.
hanvanderhorst@vandaagenmorgen.nl
.gif)
