Herman Romer 1931 - 2023 chroniqueur van Rotterdam
Deze week overleed schrijver en chroniqueur van Rotterdam, auteur van 53 boeken, winnaar van de Laurenspenning in 2004 en van de Anna Blamanprijs, Herman Romer.
92 jaar geleden geboren in het Rotterdamse Crooswijk, boven het toenmalige politiebureau aan de even toenmalige Dirksmitsplaats achter de Jonker Fransstraat, ontwikkelde Romer zich tot een rasverteller en ware archivaris van de stad voor en na het bombardement van mei '40 en zijn stenen en sociale samenhangen. Zoals zoveel Rotterdammers die de stad voor en na meegemaakt hebben weten, is en was er, een voor en na. Herman was een van de mensen waar dat verder ging dan alleen herinneren. Hij schreef en herschiep de stad voor en na en waar dat niet verder ging, ondervroeg hij de stad in zijn verhalen en gedichten.
Boekcover van debuutnovelle Herman Romer
Geboren op 3 februari 1931, ruim negen jaar voor de 14e mei 1940 waarop een deel van de binnenstad werd weggevaagd, kende hij uit eigen ervaring zowel de voor- als de naoorlogse stad, de twee steden - en eigenlijk drie - er is ook nog stad in oorlog - waar hij veel over schreef. Wie over het oude Rotterdam wil weten kan niet om Romer heen, maar Herman Romer schreef ook gedichten en debuteerde met fictie. In 1965 verscheen de novelle 'De nachtegalen zingen niet meer' van hem. De recensent van De Nieuwe Singel schreef er in '65 over: 'Men zou de novelle van Romer misschien het best kunnen karakteriseren als een Antonioni-film'. Dat is een dus een boeiende en veelzeggende typering want wie de films van de Italiaanse meester kent én ook het Rotterdam van de vroege jaren zestig, begrijpt hoe goed de sfeer van het na-oorlogse Rotterdam daarmee gevangen wordt en hoe de toen 34 jarige schrijver Romer dat dichtbije en ook verre landschap beschreef. Het was het begin van een lange schrijvers en dichterscarrière. Voor dat laatste zijn gedichten ontving Romer in 1971 de Anna Blamanprijs. Dat de stad bij hem niet alleen in novelle en non-fictie middelpunt was, laat ook dit fragment uit het in 1977 gepubliceerde gedicht ‘Een dwaze dag in Rotterdam’ zien:
Welke vezels bonden mensen aan het vóóroorlogs
Rotterdam? Was het de Hoogstraat, winkelstraat,
waar men zich wringend voortbewoog? Het
volkstoneel in Tivoli? Terrassen op de Coolsingel?
De tingeltangels in het Hang? De lichtjes van
Schiedamsedijk met hot jazz, swing en ‘t losse
leven? Of was dat alles om het even? Ging het juist
om àlle beelden en daarin dikwijls het contrast?
Het ging 'vezels' van de herinnering, de beelden en impliciet de verhalen die mensen aan weerszijden van de gebeurtenissen van de oorlog verbonden. Het maakt hem samen met zijn liefde voor de letteren en voor de stad en zijn grote en bewonderenswaardige productiviteit tot een onvergetelijk chroniqueur van het Rotterdamse. Als de Rotterdamse passage waar Herman's laatste boek uit 2023 over gaat, ooit herbouwd wordt, mag daar alvast een monument voor Herman Romer komen. Dat heeft hij naast het monument dat zijn boeken zijn, ruimschoots verdiend.
Boekcover van laatste boek over de Rotterdamse Passage (1979-1940) van architect Jan Christiaan van Wijk uit 2023 van Herman Romer
Herman Romer publiceerde 28 boeken waarin hij de geschiedenis van Rotterdam vastlegde. Daarin tekende hij vooral de persoonlijke verhalen van Rotterdammers en oud-Rotterdammers op. Tot zijn bekendste werken behoren het tweedelige ‘Rotterdam in barbaarse jaren (1940-1945)’, ‘Pschorr Rotterdam. Van café-concert tot danspaleis’, ‘Casino-Variété. Een tempel van vermaak op de Coolsingel’ en ‘Fantasie, illusie en betovering. Herinneringen aan Rotterdamse bioscopen’. Daarnaast publiceerde Romer talrijke romans, novellen en gedichtenbundels, grotendeels tegen de achtergrond van Rotterdam. Van deze 25 publicaties behoren de romans ‘Stad van verloren dromen’ en ‘De danszaal in het duister’ plus de novelle ‘De trein naar Berlijn’ tot de meest bekende. |
Videointerviews
Meer info: https://www.hermanromer.info/ https://www.hermanromer.info/passage