Hogere straffen voor (online) ronselen volmachtstemmen, maar wel pas bij volgende verkiezingen

19 november 2023 door een van onze redacteuren
Hogere straffen voor (online) ronselen volmachtstemmen, maar wel pas bij volgende verkiezingen
Met geld of door fraude stemmen verwerven verderfelijk voor democratie - Bld energic px

Een kiezer moet zonder dwang zelf kunnen bepalen hoe hij zijn stemrecht gebruikt. Als je zelf niet naar het stembureau wil of kan tijdens verkiezingen, dan kun je iemand anders vragen om voor je te gaan stemmen: iemand een volmacht geven. Daarbij is het uitgangspunt dat het initiatief tot het afgeven van een volmacht altijd van de kiezer zelf moet uitgaan. 

Het ronselen van volmachtstemmen is in strijd met dit uitgangspunt, omdat bij ronselen het initiatief juist ligt bij degene die een volmacht van een ander probeert te krijgen. Daar moet dan ook effectiever tegen kunnen worden opgetreden. Uit onderzoek van de Kiesraad blijkt dat dit in de praktijk lastig is om echt aan te pakken en te bestraffen. Dat is schadelijk voor de democratie en daarom stelt het kabinet voor de delictsomschrijving aan te passen, het ronselen van volmachtstemmen aan te merken als misdrijf en de strafmaat te verhogen.

Minister De Jonge: “Het oude artikel is niet meer van deze tijd en was gericht op acties waarbij stelselmatig de deuren werden langsgegaan voor volmachten. Het risico zit 'm tegenwoordig eerder in online oproepen, die niet altijd 'stelselmatig' en 'persoonlijk' zijn, maar wel heel laagdrempelig en daarmee gevaarlijk voor onze democratie. Met de aanscherping van de wet willen we het grote grijze gebied dat er nu is in een scherper zwart/wit indelen.”

Ook online oproepen strafbaar

Er komt  daarom een hogere straf op het ronselen van volmachtstemmen. De straf gaat van maximaal een maand hechtenis naar maximaal zes maanden gevangenisstraf. Ook wordt duidelijker en scherper omschreven wat er onder ronselen wordt verstaan. Zo wordt met dit wetsvoorstel ook het online oproepen van mensen om hun volmacht af te geven strafbaar. Dit staat in het wetsvoorstel van minister De Jonge van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties dat nu ter advisering wordt gezonden aan de Raad van State. Zo kan in de toekomst ronselen van volmachtstemmen sneller worden aangepakt en strenger worden bestraft.

Delictsomschrijving bij de tijd

In het wetsvoorstel wordt de omschrijving van ronselen bij de tijd gebracht. Op dit moment is de wettelijke delictsomschrijving gebaseerd op de klassieke vorm van ronselen: huis-aan-huis en in persoon volmachten verzamelen. Ook moet het ronselen ‘stelselmatig’ gebeuren om strafbaar te zijn. Met dit wetsvoorstel vallen straks andere vormen van ronselen daar ook onder, zoals het eenmalig toespreken van een groep mensen met de oproep om volmachtstemmen af te geven, of het plaatsen van een bericht met die strekking op sociale

Aanpassing drempel voor toekenning restzetel

In het wetsvoorstel wordt ook de drempel voor het toekennen van een restzetel aangepast. Straks moet een politieke partij eerst op eigen kracht een zetel hebben behaald (100% van de kiesdeler) vóórdat zij in aanmerking komt voor een restzetel. Dat is bij Tweede Kamerverkiezingen al zo geregeld. Het wetsvoorstel regelt dat dit ook voor andere verkiezingen gaat gelden (uitgezonderd de verkiezing voor de Eerste Kamer). Het doel van deze wijziging is het tegengaan van versplintering, het vergemakkelijken van coalitievorming en het versterken van de bestuurbaarheid op decentraal niveau.

Het wetsvoorstel wordt nu ter advisering voorgelegd aan de Raad van State, de verwachting is dat het wetsvoorstel vervolgens in het voorjaar aan de Tweede Kamer kan worden aangeboden.

Meer over:
Cookies

Deze website gebruikt noodzakelijke cookies voor een correcte werking en analytische cookies (geanonimiseerd) om de statistieken van de website bij te houden. Marketing cookies zijn nodig voor laden van externe content, zoals YouTube-video's of widgets van Sociale Media. Zie ons cookiebeleid voor meer informatie, of om je instellingen later aan te passen.