Jinek mist kansen in coronadebat

28 oktober 2021 door Martin Reekers

Eva Jinek. Archieffoto DWDD cco

In het programma Jinek van dinsdag 26 oktober werd druk gediscussieerd tussen voorzitter van het Landelijk Netwerk Acute Zorg Ernst Kuipers, Rechtsfilosoof Raisa Blommestijn en opiniepeiler Gijs Rademakers over de maatregelen die de dreigende stagnatie in de ziekenhuizen door het toenemende aantal COVID-19 besmettingen moeten voorkomen. Los van wat er inhoudelijk allemaal over tafel kwam viel mij het discussieproces zelf op. Het liet hier en daar ernstig te wensen over wat mij betreft.

Jinek poneerde het vraagstuk helder: de besmettingen lopen op evenals de ziekenhuisopnames en de aantallen patiënten die met COVID tegelijkertijd op de IC belanden. Zij zag dat terecht als onomstotelijk en daarin zit ook de gemeenschappelijkheid van het probleem voor ons allemaal.

Daarna droegen Kuipers, Blommestijn en Rademakers vanuit een eigen optiek bij aan de discussie zonder dat die inbreng leidde tot een beter inzicht in het zorgdilemma. Juist feitelijke vaststellingen van de aard van  het probleem zouden kunnen bijdragen aan de ideeënvorming over maatregelen. Daar had Jinek een prominentere rol in kunnen en naar mijn idee ook in moeten spelen.

Bijvoorbeeld:

Kuijpers stelde dat gevaccineerden vrijwel niet in het ziekenhuis terecht komen, tenzij ze onderliggende kwalen hebben die de werking van het immuunsysteem verminderen. Daar bracht Blommestijn tegen in dat bestuursvoorzitter Mertens van het MUMC meldde dat in haar ziekenhuis slechts 2 op de 10 patiënten niet gevaccineerd zijn. Verder beweerde Blommestijn dat in het UK tweederde van de opgenomen COVID-patiënten gevaccineerd is. Kuipers kende de uitspraak van Mertens niet en ging niet in op wat Blommestijn beweerde over het UK. Hij vertelde slechts dat de kans dat een gevaccineerde op de IC belandt erg klein is. Op dit punt had Jinek helderheid over de samenstelling van de ziekenhuispopulatie aan COVID-patiënten duidelijkheid kunnen bevorderen door te vragen hoeveel van de ziekenhuisopnames betreft gevaccineerden met een onderliggende kwaal? Als we kijken naar wat Mertens verder heeft gezegd dan blijkt dat het in haar ziekenhuis bovendien gaat om mensen van hoge leeftijd. Als zou blijken dat de ziekenhuispopulatie vooral bestaat uit ouderen en mensen met immuniteitsprobleem en combinaties van de twee, dan is dat iets anders dan dat de ziekenhuizen alleen maar vol liggen met vaccinweigeraars. De precieze cijfers bleven echter onbesproken. Jinek had hier duidelijkheid in kunnen brengen door Kuipers nadrukkelijker met de bewering van Blommestijn te confronteren en Blommestijn te vragen waar haar bewering over het UK precies op was gebaseerd.

Blommestijn nam het met haar inbreng op voor niet-gevaccineerden die de schuld krijgen van de congestie in de zorg. Toen Jinek haar vroeg naar hoe zij de oplossing ziet gaf ze niet thuis. Dus zeggen dat de niet gevaccineerden de schuld krijgen, draagt niets bij aan de oplossing. Het beschuldigen van niet-gevaccineerden door gevaccineerden ook niet. Dat mag dan best eens keihard uitgesproken worden. Nu bedankte Jinek Blommestein zo nadrukkelijk dat ze telkens weer aanschuift dat de indruk ontstaat dat haar standpunt niet echt serieus wordt genomen en dat is dan weer koren op de molen van niet-gevaccineerden. Blommestijn had een punt want niet-gevaccineerden worden beschuldigd en zolang niet duidelijk is hoe het zit met die ziekenhuispopulatie is die beschuldiging arbitrair. Juist daarom was het belangrijk door te vragen op de cijfers. Het lijkt me logisch dat als je zegt dat het merendeel van de COVID-patiënten niet gevaccineerd is, de publieke opinie gemakkelijk alle schuld bij niet-gevaccineerden legt, hetgeen de peilinguitslagen die Rademakers inbracht ook lieten zien. Die uitslagen waren compleet voorspelbaar en die dragen alleen maar bij aan de tweedeling.

Jinek en Kuipers probeerden overigens de discussie weg te bewegen van de schuldvraag. Kuipers putte zich uit in het duidelijk maken dat in het ziekenhuis niet gediscrimineerd wordt tussen gevaccineerden en niet-gevaccineerden. Dat was niet het punt van Blommestijn en daar had Jinek Kuipers moeten aanvullen door te stellen dat juist dat niet discrimineren bijdraagt aan de stagnatie en nogmaals moeten benadrukken dat het niet gaat over wie de schuld heeft maar over hoe we stagnatie kunnen voorkomen als teveel mensen tegelijkertijd aan de ziekenhuispoorten kloppen.

Ik verlang naar het moment waarop nou eens precies duidelijk is hoe de samenstelling van de populatie COVID-patiënten in het ziekenhuis en op de IC’s is. Hoeveel mensen waren gezond en niet gevaccineerd? Hoeveel mensen zijn gevaccineerd maar hebben problemen met het immuunsysteem? Hoeveel gevaccineerde mensen liggen er die vanwege hun hoge leeftijd bevattelijker zijn? Als je zicht hebt op die variabelen zijn er maatregelen denkbaar die uitlegbaar zijn en waarvoor draagvlak te generen is. Complotaanhangers uitgezonderd waarschijnlijk.

Aan het eind van de discussie sloot Jinek af met een opmerking dat de verschillende standpunten aan de orde zijn geweest en dat er aan een talkshow geen wonderen gebeuren die naar een oplossing leiden. Ik denk dat het dilemma met concrete cijfers veel inzichtelijker had kunnen worden. Ik vermoed dat er sprake was van een slapende redactie die onvoldoende de verantwoordelijkheid heeft genomen om dit soort belangrijke items goed voor te bereiden met een analyse van er wat er nu bekend is.

Ik bewonder Jinek voor haar gedrevenheid en interviewskills. In deze talkshow mistte ze scherpte. Misschien ook is er een zekere angst om niet-gevaccineerde RTL-kijkers te vervreemden van de toch al niet dik bekeken show.