De lezing in Wageningen (Deel 2 van de kopstoot van Fontuyn)

20 oktober 2021 door Manuel Kneepkens
De lezing in Wageningen (Deel 2 van de kopstoot van Fontuyn)
“Jaloezie! U moét wel afgunstig geweest zijn' Bld Gustave Courbet Le Désespéré (1843)

Inderdaad. Ik had in de gearresteerde voor de  Fontuyn-moord, wiens foto toentertijd in groot formaat was uitgebracht op de voorpagina van De Rechtspopulist, direct de bleke, kalende jongeman herkend als een van de twee personen, die mij in Wageningen na afloop van mijn lezing zwaar hadden gekapitteld omdat ik... geen aandacht had geschonken aan het leed van proefdieren.

En die alsnog wilde weten hoe ik over het lot van proefdieren dacht. Daar had ik op geantwoord dat ik het gebruik van proefdieren voor medisch-wetenschappelijke doeleinden onder voorwaarden geoorloofd vond .Dus “Ja, mits…” of “Nee, tenzij…”

Maar...dat bleek duidelijk niet het gewenste antwoord! De vriend van Rupert van der G. was voor een algeheel verbod op proefdierengebruik. Ook meende hij, dat die dieren, gezien het grote leed dat ze wordt aangedaan, zonder meer uit hun kooien mochten, ja, moesten worden bevrijd.

Sterker nog, de lieden, die verantwoordelijk waren voor het opgesloten houden van al die weerloze dieren, mochten, ja, moèsten ‘confronterend’ worden aangepakt. Zo dienden bijvoorbeeld hun huizen op z’n minst met leuzen ondergekalkt. Hier woont een dierenbeul ! Telefonisch bedreigen, ook al geen probleem: “Wij weten op welke school uw kind zit…” etc..

.Ik knikte: “Ja, die van der G., die heeft mij toen daar samen met een vriend toen in Wageningen, na afloop van mijn lezing, inderdaad aangeklampt.”

“Kijk, meneer Klumpkens,” zei rechercheur Janssen “Een enkel gesprek met een toekomstige moordenaar hoeft op zich nog niet tot de conclusie van medeplichtigheid te leiden, zeker nu we de inhoud van dat gesprek tussen u en hem niet kennen.

Maar er is in uw geval heel wat meer.

U hebt Fontuyn, uw politieke tegenstander, publiekelijk “polder- Mussolini “genoemd en “Fascist in Armani-pak”.

Daarmee hebt u hem gedemoniseerd. U hebt 'haat gezaaid'! U hebt met uw woordkeus de onheilsdaad van Rupert van der G. gefaciliteerd. En dát gegeven dient dus door ons óók nader onderzocht.”

“En u hebt een dijk van een motief” vulde Ingrid Janssen aan : “Jaloezie! U moét wel afgunstig geweest zijn op het succes van Fontuyn. Dat kan niet anders. Hij was bijna minister-president… en wat bent u? Fractievoorzitter van een lokaal groen-anarchistisch partijtje in Rotterdam, de Partij van de Poëzie. U bent samen gestart en hij heeft u ver overvleugeld.  Jaloezie is een veel voorkomend motief voor misdaad. Voor moord in het bijzonder. Dat is u als criminoloog uiteraard bekend.”

“Wat moet ik daar op zeggen, mevrouw? Ik zag recent een foto in het Avondroodblad van het bureau van Fontuyn in zijn Palazzo di Borgia aan het G.W. Borgheseplein, Een stapeltje boeken lag daar keurig op elkaar. Boven op dat stapeltje, dat viel mij op, prijkte duidelijk zichtbaar Robert Paxtons ‘The anatomy of fascism’, het standaardwerk over fascisme. Dat zou u eens moeten lezen.”

“Wat denkt u?” zei  Henk Janssen: “U moet ons bij de AIVD niet onderschatten. Wij lezen heus wel eens boek! Zeker als dat relevant is voor ons werk.”

“Goed, dan weet u ook, dat Paxton het het protofascisme laat beginnen bij Napoleon III, die schaamteloos wist te profiteren van de naamsbekendheid van zijn beroemde oom èn… van de uitbreiding van het kiesrecht in Frankrijk. Diens verkiezingssucces bracht Engels, Marx’ geestelijke sparringpartner, in grote verwarring.

Engels had immers geschreven: ”Als de toename van het aantal socialistische stemmen zo doorgaat, dan zullen wij, de socialisten, tegen het einde van deze, de negentiende eeuw het grootste deel van de middenklasse, de lagere middenstand en de boeren veroverd hebben, en uitgroeien tot de beslissende macht in het land. ”

En daar had je nu opeens een man van rechts, Napoleon III, die grof stemmen wegkaapte bij alle klassen door slim gebruik te maken van de naam van zijn Grote Oom Napoleon! Napoleon III, die zichzelf kroonde tot Keizer van het Volk. Fontuyn placht zich wel tongue in cheek de Volksprins te noemen, de Lady Di van Rotterdam ...hij kon geestig uit de hoek komen, dat valt niet te ontkennen... ziet u het verband?”

Ik nam een slok van mijn koffie, ik kwam op stoom: “Fascisme nu is de virulente vorm van rechtspopulisme met naast de ‘Napoleontische leiderschapsverering’ als voornaamste  element: rücksichtslos geweld. Geweld heeft immers van het begin af aan de fascistische beweging gekenmerkt. En dat werd  almaar maar erger. Mussolini gebruikte in de oorlog tegen Ethiopië… gifgas. Wat zelfs Hitler niet heeft durven doen.

Hoe dan ook, Nazi-Duitsland wist Mussolini-Italië al gauw moeiteloos in geweld te overtreffen. Denk alleen maar al aan de Holocaust!

Fontuyn was niet gewelddadig. Dat is dus een groot verschil. Althans, hij was niet fysiek gewelddadig, verbaal natuurlijk wel. Maar dat rekenen we met wat passen en meten in dit land tot de vrijheid van meningsuiting. Al zijn er wel grenzen. .

Smaad en laster zijn en blijven strafbaar. Terecht. Belediging is mijns inziens een schemergebied. De aanwezigheid daarvan moet niet te gauw worden aangenomen. In een democratie moet men een stootje kunnen velen, zeker als men politicus is. Niettemin, ook belediging kan zeer wel strafbaar zijn. Een recht om te beledigen bestaat niet. Dat is een wijdverspreid misverstand vandaag de dag.

Dus niét Fontuyn was fysiek gewelddadig, maar anderen wel tegen hem! Die ’ludieke’ actie, de taart ooit op een persconferentie hem naar het hoofd gegooid, was nog daar aan toe, maar de moord door Rupert van der G. op  Fontuyn is natuurlijk van een geheel ander kaliber.

Lees hier het voorgaande deel

Over de columnist

Manuel Kneepkens

M.M.M. (Manuel) Kneepkens (Heerlen, 26 februari 1942) is een Nederlands dichter, publicist, politicus en jurist-criminoloog. 

Na het gymnasium op het Bernardinuscollege ging hij in Leiden rechten en criminologie studeren. In 1971 vertrok hij naar de Erasmusuniversiteit in Rotterdam. Daar was hij 23 jaar docent strafrecht en criminologie.

Stappen ze ooit over hun schaduw heen?
22 mrt
Stappen ze ooit over hun schaduw heen?
Haarza(a)kje
09 mrt
Haarza(a)kje
'Ouder uit wie het kind geboren is,' wat is dat?
06 mrt
'Ouder uit wie het kind geboren is,' wat is dat?
Roodkapje voor komende generaties
04 mrt
Roodkapje voor komende generaties
De “maareh-methode” van Den Haag
02 mrt
De “maareh-methode” van Den Haag
Cookies

Deze website gebruikt noodzakelijke cookies voor een correcte werking en analytische cookies (geanonimiseerd) om de statistieken van de website bij te houden. Marketing cookies zijn nodig voor laden van externe content, zoals YouTube-video's of widgets van Sociale Media. Zie ons cookiebeleid voor meer informatie, of om je instellingen later aan te passen.