‘Zimmer mit früstuck’

Thuis werden we van jongs af aan opgevoed met een soort van ‘Duitser-haat’. Wijlen mijn oude heer kon op het laatste moment ontsnappen aan de Duitse razzia in Rotterdam in 1944. Maar drie van de broers van mijn moeder kwamen in nazi-Duitsland als dwangarbeiders in 1945 om het leven. Niet door de Duitsers zelf, maar nota bene door bombardementen van de geallieerden.

Als nog redelijk jong journalist (30) zat ik precies 40 jaar geleden tijdens de Dodenherdenking op 4 mei op een terras in Scheveningen. Net als vandaag was het aldaar stralend mooi weer. De zon aan de horizon was langzaam aan het ondergaan. Dat gaf een fantastische. haast magistrale gouden, soms bloedrode weerspiegeling in zee. Afgewisseld met zilveren draden die via de golven op je toe kwamen gehuppeld.

Het was omstreeks kwart voor acht, dus een klein kwartiertje voor de officiële Dodenherdenking. Op dat moment zat ik nog aan vorstelijke goudgele rakker. Maar door het sprookjesachtige spektakel aan de horizon had ik het ineens niet meer naar mijn zin. Op het terras was het bijzonder druk en daarom zeker ook vol met lawaai.

Daardoor, uit een soort irritatie, stond ik spontaan op en leegde met enkele forse teugen mijn forse bierglas. Afgerekend had ik al en op mijn gemakje slenterde ik richting strand. Inmiddels was het zo’n vijf minuten voor acht, althans volgens mijn eigen horloge. Ik kon mij op dat moment niet herinneren dat ik ooit doelbewust de ‘Dodenherdenking’ had herdacht. Ja, in de stad wel. Maar toen was ik meer gefascineerd doordat alle auto’s stil stonden en de mensen op straat. Aan alle slachtoffers van die verschrikkelijke oorlog dacht ik niet direct.

Bloedrood
Inmiddels kleurde de zon de zee bloedrood, voor mijn gevoel op dat moment heel symbolisch. Voor de tientallen, zo niet honderden miljoenen die destijds door pure terreur en haat om het leven waren gekomen. Aan het stilstaande verkeer achter mij realiseerde ik dat de twee minuten herdenking waren begonnen.

En terwijl ik zo nog in gedachten was hoorde ik plots zeer luid gesproken Duits achter mij. ‘Wünderbahr! Wönderschön!’, zo klonken de rauwe kreten achter mij.

Als een getergde stier draaide ik mij om van de zeekant. Ik zag nu een groepje Duitsers achter mij die eveneens vol bewondering naar het spectaculaire natuurverschijnsel keken.

Maar daar had ik zeker volkomen schijt aan. Woest was ik. Hoe haalden die moffen het nota bene in hun plompe koppen om mijn Dodenherdenking zo grof te verstoren. En ze waren allemaal grijs. Dus in mijn ogen nazi’s die bewust al dit leed op aarde hadden veroorzaakt.

‘Scheize wünderbahr! Und scheize wönderschön!’, schreeuwde ik hen toe. Alsof zij werden toegesproken en uitgescholden door ‘Der Fürher’ zelve. Ze schrokken zich in ieder geval rot.

Die ‘wijsheid’ had ik nog te danken aan de goede raad van mijn oude heer. Die leerde mij in mijn jongensjaren: ‘Tegen een Duitser moet je kleihard schreeuwen. Dat is de enige taal die zij verstaan.’

Het (‘arme’) groepje bejaarden trok zich wit geschrokken terug en ik rende na de twee minuten hoogst gefrustreerd het strand af op weg naar tram en treinstation. ‘Terug naar mijn eigen Rotjeknor’, klonk het vastbesloten in mijn achterhoofd. Met dat ‘Duitse Scheveningen’ wilde ik geen ene pestpokken meer te maken hebben. En zo liep ik in forse draf opgefokt naar een halte.

Ontbijtkoek
Totdat mijn oog viel op zo’n burgermanshuisje waar op de ramen een affiche hing met de tekst: ‘Zimmer mit frühstück.’

Ik wist niet wat ik zag. Op de avond van Dodenherdenking Duitsers uitnodigen, tegen betaling uiteraard, om je wederom te laten ‘bezetten’ met nog ontbijtkoek toe. Achter de aankondiging zat een duidelijk Nederlands gezin aan het avondeten. Bij hun aanblik stond mijn bloeddruk nu zowat op springen. In een opwelling wilde ik grijpen naar een baksteen die daar in hun tuin vlak bij mij voor het grijpen lag. En die wilde ik op zeker door de ramen smijten van deze collaborateurs.

Inmiddels zat de hele familie naar mij te staren wat die vreemde stilstaande man voor hun deur deed. Of het nu hun blikken waren en of dat mijn gezonde verstand weer begon te werken, van het stenengooien zag ik spontaan af. Maar omdat mijn woede nog steeds niet gekoeld was ging ik over tot een andere drastische daad.

Ik stak mijn rechterarm omhoog en maakte zo de Hitlergroet. En met mijn linkerhand stak ik twee vingers op mijn bovenlip. Zo imiterende zijn Hitlersnor!

Mijn boodschap kwam bij dit burgermansgezinnetje keihard aan. Ze sprongen in paniek overeind en sloten zo angstig hun gordijnen.

Terwijl ik uiteindelijk zo weg liep, richting mijn Rotjeknor, kon ik een glimlach niet meer onderdrukken.

Tegelijkertijd gaf ik hun baksteen nog een flinke trap na.