't Ken ook met de helft

Door het recente overlijden van de Rotterdamse havenprominenten Piet de Ruiter en Jacques Schoufour kwamen wat herinneringen boven waaraan ik veel heb gehad tijdens mijn uiteenlopende loopbaan van onderzoeksjournalist, zelfstandig ondernemer en hoofdredacteur.

Met Piet de Ruiter werkte ik wel samen in soms netelige advieskwesties. Hoewel hij had gestudeerd en ik als jongeman in het diepe van de dagbladjournalistiek was gegooid hield hij er ook van meningsverschillen, conflictsituaties en belangenverstrengelingen helder en kort onder woorden te brengen.
Van hem leerde ik dat het soms loont je dommer te houden dan je bent. Daarmee geef je je gesprekspartner, niet zelden behoorlijk ijdel en soms vervuld van zelfoverschatting, de kans met bolle teksten zijn eigen weg naar de uitgang te plaveien.

Een voorbeeld is toen ik als hoofdredacteur van een grote provinciale krant geconfronteerd werd met een adviesbureau dat door de directie was ingehuurd om de indeling in bepaalde functies opnieuw onder de loep te nemen. Het doel was natuurlijk de mensen lager in te schalen en zelfs suggesties te doen dat het wel met minder mensen zou kunnen.

Ik liep over de gang toen de indeling van de medewerkers van het redactiearchief aan de orde waren. Iemand zag mij lopen en haalde mij naar binnen. De adviseur deed blij verrast. Met een redelijke aardappel in zijn keel sprak hij zijn vreugde uit over het feit dat nu de hoofdredacteur zelf aanwezig was.
Hij herhaalde zijn betoog even voor mij: ,,We hebben eens goed gekeken naar het noodzakelijke niveau van die medewerkers. Wel meneer Laan, u zult het met ons eens zijn, wij zeggen dat niveau is hooguit MBO-tjes.”
Ik zweeg even en zei toen: ,,Ik kan dat zelf moeilijk beoordelen. Ik heb de oude MULO zelfs niet afgemaakt.” Het voorstel stierf in het gelach van de andere aanwezigen.

Jacques Schoufour was ooit directeur van Frans Swarttouw's Havenbedrijf. Een massagoed-bedrijf dat jaarlijks miljoenen tonnen kolen en ertsen oversloeg. Of ik de volgende anekdote van hem heb gehoord zou best kunnen. Maar hij zou het zo kunnen hebben verteld.
Toen de oude Frans Swarttouw stierf, de grondlegger van het bedrijf, werd hij begraven op een sjieke begraafplaats in Hillegersberg. Acht bootwerkers droegen de kist. Tot hun grote schrik hoorden ze plotseling geklop van binnen uit de kist.
Even later hoorden ze het door sigarenrook en oude jenever gebarsten stemgeluid van de oude baas. ,,Met hoeveel lopen jullie daar?”
Een bootwerker: ,,Met ons achten, meneer Swarttouw.”
Swarttouw: ,,'t Ken ook met de helft.”

Deze is goed te gebruiken wanneer een duur en nieuw organisatieadvies-bureau zo ongeveer op de helft van de eerste, met veel lichtbeelden en grafieken ondersteunde presentatie is.