Wilhelmina kocht ook vliegtuigen

Nu de aankoop door Nederland van 37 nieuwe JSF-gevechtsvliegtuigen rond lijkt kunnen we vaststellen dat iedere twintig jaar in Nederland ongeveer dezelfde discussie wordt gevoerd.
Kort gezegd de VVD wil het graag, de PvdA aarzelt en de andere linkse partijen zijn mordicus tegen. Uiteindelijk gaat het allemaal toch door.

Dat was ook zo toen tijdens het kabinet Den Uyl in de beginjaren zeventig van de vorige eeuw het besluit moest geworden genomen de verouderde Starfighters te vervangen door de nieuwe F-16 jachtbommenwerpers. Het PvdA-congres was tegen. De toenmalige sociaal-democratische minister van Defensie, de markante politicus Henk Vredeling was voorstander.

Dat had er ook mee te maken dat de jonge Vredeling in de meidagen van 1940 met eigen ogen had gezien hoe de kleine Nederlandse luchtmacht door de Luftwaffe – overigens na zwaar verzet – uit het luchtruim was geschoten.
,,Congressen kopen geen vliegtuigen,” zei Vredeling. En hij voegde daar aan toe: ,,Dat doet de regering. En alleen de Tweede Kamer kan dat terugdraaien.”
Daar kwam bij – net als overigens nu – wanneer je het besluit neemt dit type vliegtuigen te kopen, de Amerikaanse toestellen verreweg de betere zijn. Het feit dat ook de Britten voor de JSF hebben gekozen spreekt in dit opzicht boekdelen.

Dat brengt ons even terug naar het najaar van 1940 en 1941 toen het Verenigd Koninkrijk een strijd op leven en dood voerde om diezelfde Luftwaffe de voet boven Engeland dwars te zetten. De Britse regering had een regeling waarbij vermogende inwoners van dat land voor vijfduizend pond een Spitfire (het Britse jachtvliegtuig) konden sponsoren.
De Britse krant ‘Daily Mail’ spreekt dan ook met grote waardering over het gebaar dat koningin Wilhelmina van Nederland, gevlucht naar Londen, destijds maakte. Uit haar eigen vermogen betaalde zij toen het formidabele bedrag van 215.000 Britse ponden. Daarmee bekostigde zij een geheel nieuw squadron Spitfires. Maar liefst 43 nieuwe vliegtuigen konden aan de strijd tegen de Duitsers worden toegevoegd.