De lange weg naar het podium

Je wilt muziek maken. Zonder instrument geen muziek en, indachtig de kreten van de huidige minister-president Mark Rutte (‘Kóóp die auto en kóóp dat huis nou toch eens’), koop je een saxofoon.
Dat de vorige minister-president, eveneens Mark Rutte, regeerde bij de gratie van lieden die cultuur slechts een linkse hobby vonden die geen enkele steun verdient, negeer je.

Je koopt dat instrument en ontdekt dat muziek maken niet vanzelf gaat. Het vereist les nemen, oefenen met overgave en inzet. Dat kan tegenvallen. Zo was saxofoonspelen in de jaren ‘90 in de mode bij heren die meenden dat naast een motorfiets in de schuur, saxofoonspelen hun ‘life-style’ zou completeren. Bill Clinton speelde toch ook saxofoon?
Een paar instructies bij die zojuist aangeschafte sax konden geen kwaad. Bij een auto hoort immers ook een instructieboekje. Meestal was zo’n project snel voorbij, want muziek maken vereist meer dan wat instructies.

Doorzetter
Als je een doorzetter bent die blijft oefenen kom je misschien in een band terecht en wil je optreden. Net als iedere muzikant krijg je te maken met zaal-eigenaren, horeca-uitbaters en programmeurs. Soms gaat het contact moeizaam. Je belt of stuurt een email. Wanneer er geen antwoord komt, bel of mail je opnieuw. Uiteindelijk bereik je iemand. Dat zegt nog niets. Misschien krijg je te horen dat het seizoen al is ingevuld en dat je volgend jaar nog maar eens moet bellen. Ook kan het voorkomen dat de programmering in andere handen is overgegaan, zodat je van voor af aan moet beginnen.
Het gaat de goede kant op als er gevraagd wordt om informatiemateriaal; vroeger een cassettebandje, daarna de demo-CD en tegenwoordig een Youtube filmpje.

Voordeel?
Er zijn ook programmeurs die jou en je muziek al lang kennen. Dat kan een voordeel zijn, maar niet altijd, merkte ik zelf. Zo gaf een Rotterdamse programmeur op het aanbod van mijn collega om met ons duo te komen optreden, te kennen: ,,Oh, speel je met die Bergamin, die ken ik goed. Nou, die speelt al genoeg hoor, die hoeft bij ons niet op te treden.” Een indrukwekkend artistiek beleid heeft zo’n man.
Antwoorden van programmeurs kunnen wel eens hilarische vormen aannemen. Twaalf jaar geleden ontving een band, die ik nu even ‘Jazzbusiness’ noem, een uitvoerige brief. De schrijver was er eens goed voor gaan zitten en merkte onder meer op:

Niet gewenst
,,Optreden van ‘Jazzbusiness’ zou betekenden dat bandlid ‘X’ ‘in the picture komt’ en 2x eenzelfde artiest/orkest in opeenvolgende jaren vind ik niet gewenst.’’
Tweemaal één bepaald bandlid (van de twaalf) op hetzelfde podium was al een vervelende kwestie, maar dan ook nog: ,,‘Jazzbusiness’ komt als groep muzikanten niet voldoende gedisciplineerd over. Ik vind het rommelig en geef hiertoe de volgende voorbeelden: kleding met slecht zittende pakken en zeker niet uniform (…). Echte joodse muziek door toedoen van trompettist ‘T’, soms beledigend voor dat volksdeel door bijvoorbeeld een ‘ontstopper’ te gebruiken als keppel, zou als discriminerend en beledigend kunnen worden ervaren. Moet ie nooit meer doen s.v.p..’’
Geen banduniformen, een niet begrepen grapje van trompettist ‘T’ en tot overmaat van ramp:
,,De echte leider is tot heden onbekend. Zowel bandlid ‘X’ als bandlid ‘Y’ traden als zodanig op. (…).’’

Kwaliteit
Ook dat nog: een band waarin nu eens de een, dan de ander het tempo aftelt. Zo’n gezelschap kon hij niet laten optreden, dus: ,,Ondanks dat repertoirekeuze afwisselend genoeg is en solisten van goede kwaliteit zijn; ondanks het feit dat er nog niet eens over gages is gepraat, zie ik voorlopig af van een contract met ‘Jazzbusiness’. Eén en ander betreur ik wel.”
Een goed repertoire en goede solisten, maar afgewezen op bijzaken, zoals de bandkleding, een podiumgrapje en het feit dat de tempo’s niet steeds door hetzelfde bandlid worden afgeteld.
De weg naar het podium is lang en hobbelig, voor beginners evenzeer als voor professionals. Gaandeweg wordt duidelijk dat je steeds opnieuw zult moeten beginnen. Net als bij beleggingen, blijken in het verleden behaalde resultaten geen garanties voor de toekomst te geven.