Revolutie: Van de 'Internationale' tot de traplift

01 november 2025 • 04:24 door Han van der Horst
Revolutie: Van de 'Internationale' tot de traplift
Revolutie aan de Maas. Bld. AI geïnstrueerd door de auteur

Wat moeten wij aan met deze hopeloze situatie? Na de verkiezingen likken de verliezers hun wonden terwijl de overwinnaars leren dat zij met hun zegepraal weinig kunnen doen. Twee weken terug nog dachten velen dat de deuren van het Catshuis al open stonden voor die buitengewoon aardige zoon van Rotterdam Zuid Henri Bontenbal. Nu mag hij hoogstens een beetje meepraten.

Hoe het met Vincent Karremans moet aflopen, wij weten het niet. De partij van burgemeester Schouten behield achteraf nipt haar derde zetel waarvoor zij ongetwijfeld niet de kiezers maar God Almachtig voor zal danken. De onregeerbaarheid van het land is totaal tenzij de partijleiders over hun schaduw heen durven te springen. Dat laatste is een andere uitdrukking voor kiezersbedrog, het diametraal tegenovergestelde doen van wat je hebt beloofd. De kiezers hebben met elkaar de politici van uiterst links via het midden tot uiterst rechts een vuil kunstje geleverd.

En ik - ik moet dat op mijn oude dag nog meemaken. Mijn generatiegenoten hadden een halve eeuw terug een hele hoop illusies over de toekomst maar die zijn geen van allen uitgekomen. Wat er wel gebeurde - de val van de Muur, de opkomst van het internet - hadden wij in onze stoutste dromen niet kunnen vermoeden. Wij keken op zondagmiddag op onze oude zwart wit tv´s naar afleveringen van Star Trek. We hadden geen idee dat we ooit net zo´n mobiele telefoon op zak zouden hebben als die waarmee de helden van de serie met elkaar verbinding onderhielden. Het ruimteschip Enterprise beschikte over een enorme boordcomputer en deuren die vanzelf openden en sloten maar dat speelde verder geen dragende rol.

Wij begrepen destijds wel dat het zo niet langer kon met de maatschappij en dat er nieuwe structuren moesten komen. Ik las allemaal linkse blaadjes en in sommige daarvan stond wat daarvoor nodig was: rwij moesten een revolutionaire situatie creëren. Over de strategie daartoe liepen de meningen sterk uiteen. Als voorbeeld hadden wij de havenstaking en de mars door de Maastunnel die was georganiseerd door Wouter ter Braake en zijn kompanen van Arbeidersmacht. Het elan daarvan was snel vervlogen toen de gevestigde vakbonden - onderdelen van het establishment, vonden wij - samen met de werkgevers gauw een behoorlijke loonsverbetering realiseerden. Sommigen van ons kwamen dan ook tot de overtuiging dat het scheppen van een revolutionaire situatie alleen maar een zaak van lange adem kon zijn. Onontbeerlijk daarvoor was een krachtige partij van de arbeidersklasse die niet een twee drie tot stand kwam. Daarvoor dienden bewuste leden van het proletariaat een voorhoede te vormen en stap voor stap een breed gedragen klassenbewustzijn te bewerkstelligen. Ik zag daar zelf nooit zo veel in. Ik voelde me meer verwant met de anarchisten. Ik was een voluntarist. Ik geloofde in het spontaan ontbranden van der volkswoede.

Dat zie je nu soms een beetje gebeuren. Alleen is dit oproer uiterst rechts. Het stelt zich niet radicale bevrijding tot doel - wat de dag ná de revolutie ook moge brengen - maar het uitsluiten van de andere, de dictatuur van de blanke. Bovendien blijken die uitbarstingen bij nader inzien helemaal niet spontaan maar steeds weer georganiseerd door een of andere lul uit Dordrecht, die de mentaal aan hem verwante hooligans van Defence Netherlands als stoottroepen inzet.

Als ik de rokende puinhopen van de politiek overzie, krijg ik toch heimwee naar onze illusoire revolutionaire situatie van een halve eeuw terug, naar dat visioen van vroeger: het volk dat zijn rechten verovert, Ik hoor Frits Lambrechts weer zingen van: ¨De Internationááále brengt alle mensen gluk¨. De laatste keer dat ik hem op de televisie zag, maakte hij reclame voor trapliften.




hanvanderhorst@vandaagenmorgen.nl

Over de columnist

Han van der Horst

Han van der Horst werkte van 1978 tot 2012 bij de Nuffic, de Nederlandse organisatie voor internationale samenwerking in het hoger onderwijs. Hij was een aantal jaren boekbespreker bij het VPRO-radioprogramma OVT, dat in teken staat van geschiedenis. Van der Horst is voorzitter van het Comité Open Monumentendagen Schiedam. Zijn boeken over geschiedenis zijn geschreven voor een breed publiek en worden uitgegeven door onder andere het Schiedamse Scriptum (bekend van Snoecks), Prometheus of Polak & Van Gennep. Hij was ook vaste radiocolumnist bij Radio Rijnmond (2011-2015). Sinds januari 2016 is hij radiocolumnist bij het radioprogramma De Late Avond.

Hoe Rotterdam de boot had kunnen missen
15 nov
Hoe Rotterdam de boot had kunnen missen
Prins Bernhard en de Lockheedaffaire - een niet-strafzaak
15 nov
Prins Bernhard en de Lockheedaffaire - een niet-strafzaak
'Tja, het landschap… Ik herken de dynamiek wel: de gevestigde orde worstelt, de kiezer verlangt duidelijkheid en daadkracht'
15 nov
'Tja, het landschap… Ik herken de dynamiek wel: de gevestigde orde worstelt, de kiezer verlangt duidelijkheid en daadkracht'
De Kuip is van het volk
08 nov
De Kuip is van het volk
Babi Pangang
08 nov
Babi Pangang
Cookies

Deze website gebruikt noodzakelijke cookies voor een correcte werking en analytische cookies (geanonimiseerd) om de statistieken van de website bij te houden. Marketing cookies zijn nodig voor laden van externe content, zoals YouTube-video's of widgets van Sociale Media. Zie ons cookiebeleid voor meer informatie, of om je instellingen later aan te passen.