Oorverdovende stilte

11 januari 2025 • 00:00 door Rein Heijne
Oorverdovende stilte
Adivka na een Russisch bombardement. Foto Donetsk Regional Military Civil Administration / CC BY 4.0

Met de dooddoener 'Wapens zijn de weg naar vrede' tovert kersverse NAVO-bolleboos Rutte ons een surrealistisch beeld voor van een beroerde beveiliging van Europa. Vervolgens pleit hij om de uitgaven voor bewapening daarom fors te verhogen, waarmee hij het sein geeft voor een nieuwe wapenwedloop. Dan maar bezuinigen op onderwijs, sociale voorzieningen, op het herstel van natuur en milieu en op klimaatherstel. Met dit rampscenario schuift hij de grotere bedreigingen voor de mensheid volledig onder het tapijt.

De bewapeningstechnologie is van middel tot doel geworden, waardoor er geleidelijk een gigantische bron van irrationeel handelen wordt ontwikkeld dat op talloze wijzen in ons dagelijks leven verstorend ingrijpt. Sociaal, economisch, diversiteit, natuurbehoud e.d. Zoals de verslechtering van het (leef)klimaat en het natuurlijke milieu. Het huidige beleid wijst nog steeds naar een wereldwijde gemiddelde temperatuurstijging van meer dan drie graden.

Tegen het gevaar van het surrealistische bewapeningsdenken werd al veel eerder gewaarschuwd. Polemoloog Johan Niezing wees in 1983 al op de dynamiek van een toenemende bewapening en op het bijbehorende surrealistische denken dat ons ons van kwaad tot erger voert Op den duur zal dit leiden tot een absolute terugval van de menselijke beschaving. Ons rest dan een toekomst waarin we volstrekt overgeleverd zullen zijn aan vormen van irrationaliteit waarmee vergeleken die van de holenmens, de middeleeuwen, de inquisitie, zelfs het fascisme, slechts milde varianten zullen lijken.

In zijn studie 'Botsing van Beschavingen' (1998) schrijft Samuel Huntington dat er sprake is van een wereldwijd paradigma van volslagen chaos met o.a. afbraak van recht en orde, falende overheden en toenemende anarchie, misdaadgolf, transnationale maffia's en drugskartels, stijgende drugsverslaving, afname van vertrouwen en solidariteit. Etnisch, religieus en politiek geweld heersen in grote delen van de wereld. Huntington: 'Wereldwijd lijkt Beschaving te resulteren in Barbarij'.

De 18de-eeuwse Frans filosoof Condorcet vond dat pas sprake van beschaving kan zijn wanneer politieke geschillen geweldloos worden opgelost. Geweldloosheid als beschavingsnorm. Ook Erasmus was van oordeel dat oorlog in strijd is met beschaving:

Allen moeten samenzweren tegen de oorlog en hun stem verheffen tegen geweld. Maar In het 'beschaafde' humanistische Westen blijft het oorverdovend stil.

Cookies

Deze website gebruikt noodzakelijke cookies voor een correcte werking en analytische cookies (geanonimiseerd) om de statistieken van de website bij te houden. Marketing cookies zijn nodig voor laden van externe content, zoals YouTube-video's of widgets van Sociale Media. Zie ons cookiebeleid voor meer informatie, of om je instellingen later aan te passen.