Appeltaart met PFAS
Vreemde titel voor een column, vindt u niet? Als ik klaar ben zal u een hoop duidelijk zijn.
Ondergetekende is geboren en getogen aan de rivier de Merwede, in de gemeente Sliedrecht. Schuin tegenover wat vroeger Dupont was, tegenwoordig Chemours. Hoor mijn moeder nóg vertellen dat mijn vader ruim 55 jaar geleden al zei tegen haar: "Als er iets gebeurt bij Dupont: spring in de auto met de kinderen en rij zo snel mogelijk naar het oosten!" Paps was bij de brandweer, dus met calamiteiten moest hij paraat blijven.
We hebben gelukkig geen calamiteiten gehad, maar de afgelopen jaren kwam er een hoop boven water wat er allemaal in de lucht en vooral het water geloosd werd en nog steeds wordt.
En als ik dat allemaal zo lees, vind ik het een mirakel dat ik nog geen groen licht uitstraal in het donker! Een tijd geleden werden wij in Sliedrecht nog gewaarschuwd om vooral géén groenten, fruit en kruiden uit eigen tuin te eten als je binnen een straal van pakweg een kilometer van Chemours woonde. Heb ff zitten kijken op Google Earth. Hemelsbreed nét 1,5 km ten noordoosten van dat bedrijf heb ik mijn tuintje, de wind staat meestal zuid-west... En ik eet al jaren groenten, fruit en kruiden uit dat zelfde tuintje. Heb nooit iets gemerkt. Misschien mijn familie en vrienden wel. Wie weet was ik nog niet zo gek als ik nu ben, 50 jaar geleden, weet ik veel.
Wij hadden vroeger een appelboom in de tuin. Een Goudreinet. En als we een goede oogst hadden, hadden zowel ons personeel, de hele familie en wij zelf voor een jaar genoeg aan appels en wat daar van te maken viel. Appelmoes, -taart, -bollen, -flappen, -beignets... Dus vindt u het gek dat ik al jaren geen appelmoes e.d meer eet?
Maar als kind heb ik vreselijk veel plezier van die boom gehad. Boomhutten bouwen met mijn neef. Appels plukken in Oktober. Schommelen, want mijn vader had een schommel aan de boom gemaakt. Heerlijk de laatste jaren dat ik daar woonde 's avonds even met een glas wijn onder de boom zitten op een zwoele zomeravond.
Nu blijkt verdikkie dat we al die jaren appeltaart, - moes enzovoorts met PFAS hebben zitten kanen! En we lagen elke warme zomerdag in de rivier! En niet alleen appels, maar óók nog aalbessen, kruisbessen, zwarte bessen, boontjes, worteltjes en ga zo maar dóór! Dat ging toen ik in mijn huidige huisje terecht kwam óók gewoon door. Maar toentertijd wisten we nog niet wat we nu weten.
Laat ik me daardoor er van weerhouden om fruit en kruiden uit eigen tuin te eten? Nee hoor, ik laat me niet gek maken. Vind mijn frambozen, bieslook, thijm, rozemarijn en ander heerlijk spul veel te lekker om in de GFT-bak te gooien, ik ben daar gek!
Alleen al die appelgerechten: nee, dank u! Om met Wim (Sonneveld)te spreken: "Ik heb als kind al zo gelejen!"
-S.jpg)
.gif)
