Hopeloos hardleers
Vijftig jaar na het rapport Grenzen aan de groei verscheen onlangs Wat we toen al wisten van Geert Buelens. Het gaat hierin over de bedreiging van de mensheid door klimaatverandering en milieuproblemen. In 1972 verscheen deze alarmering van de Club van Rome met daarin een duidelijke waarschuwing dat het roer drastisch om moest, teneinde een mondiale ramp te voorkomen. Geert Buelens beschrijft in een cultuurhistorische beschouwing hoe op deze alarmbel gereageerd en geacteerd werd om de dreigende problemen aan te pakken. Hoe kon het gevoel van urgentie zomaar verloren gaan? is de alles overheersende vraag in het boek. Nu wordt de mensheid geconfronteerd met de toen voorspelde bedreiging door de ongebreidelde technologisering en industrialisering. Niet alleen door de vervuiling van aarde, lucht en water zijn samenleving en planeet uit balans geraakt, maar nu al lijkt het natuurlijke evenwicht volledig uit het lood geslagen.
Veertig jaar geleden verscheen een verontrustend verslag over de alles overheersende (kern)wapenwedloop. Het bewapeningsdenken voert ons van kwaad tot erger was een van de vele conclusies in het verslag van een humanistische vredesconferentie. Niet alleen is de alles vernietigende bewapeningsdynamiek in hoge mate onbeheersbaar geworden, maar er is daarbij ook sprake van een toenemende militarisering van het denken. Wanneer deze militaire denkwijze mede- of zelfs allesbepalend wordt in de internationale politiek, dan wordt een realistische interpretatie van de werkelijkheid ernstig bemoeilijkt. Die militarisering van ons denken zal uiteindelijk tot een totale verontmenselijking leiden.
Verbazingwekkend en verontrustend blijft dat de politieke elite, strategen en de media zich volledig hebben geconformeerd aan de strategie van de doodlopende weg. Zij hebben zich nagenoeg afgesloten van het nadenken over alternatieve benaderingen en methoden van geweldloze conflicthantering. Daarbij schromen zij niet de besluitvorming over militair ingrijpen op orwelliaanse wijze te duiden en te manipuleren. Terwijl de grote geopolitieke vraagstukken schreeuwen om fundamenteel andere benaderingswijzen.
Aandacht, urgentie en aanpak van grote problemen worden in bovenstaande gevallen gesmoord onder invloed van de het neoliberale ideologie. Bij complexe maatschappelijke vraagstukken ontbreekt elk gevoel van urgentie en wordt de aanpak ervan op de lange baan geschoven. Het is onvoorstelbaar dat in onze moderne tijd, waarin veel geschermd wordt met termen als ‘beschaving’ en ‘vooruitgang’ er nog steeds wordt terugvallen op achterhaalde denkwijzen en methoden van aanpak. Met die eendimensionale strategie draaien we nu blijvend rond in een vicieuze cirkel.
Sluipenderwijs heeft zich een gigantische bron van irrationeel denken en handelen ontwikkeld. Hierdoor worden veel mensen op talloze wijzen nadelig in ons dagelijks leven geraakt. Van toeslagenaffaires tot landbouwcrisis. Even irrationeel is de smeekbede van een hoge NAVO – vertegenwoordiger op de nationale televisie om flink meer investeringen “opdat wij onze voorsprong kunnen behouden”. Geconcludeerd kan worden dat in een geglobaliseerde en complexe wereld het politieke vermogen om problemen op te lossen sterk verminderd is en niet langer in staat is om grote geopolitieke vraagstukken bevredigend aan te pakken. Bij de aanpak van de grootste bedreiging door de klimaatverandering ontbreken daadkracht en voortvarendheid.
De politieke leiders zijn niet alleen hardleers, maar er is duidelijk sprake van een hopeloos onvermogen. Zij gedragen zich redeloos en maken het volk radeloos. Laten we hopen dat de mensheid niet reddeloos achter blijft.
-S.jpg)
.gif)
