Vrijheid voor volwassenen

05 mei 2021 door Martin Reekers
Vrijheid voor volwassenen
Elke tijd heeft zijn eigen vrijheidsdenkers: John Lennon in 1969. Foto Roy Kerwood cco

Elke vijfde dag in mei vieren we onze vrijheid. Wat is vrijheid eigenlijk? Dat iedereen doet een laat waar hij zin in heeft? Nee, want dat zou een wilde boel worden en verkrachters, pedofielen en andere misdadigers vrij spel geven. Daarom hebben we regels uitgevonden waaraan iedereen zich moet houden. Regels waarbij we bewust individuele vrijheid inleveren om daar als samenleving voordeel van te hebben. Om die regels te maken hebben we de democratie bedacht die ervoor moet zorgen dat zoveel mogelijk mensen het nut van die regels inzien. We stellen er door ons gekozen volksvertegenwoordigers mee in staat wetten en overige regels te maken waaraan wij ons gaan houden. De regering en parlement doen dat voor het land, gedeputeerden en statenleden doen dat voor de provincie en gemeenteraadsleden en burgemeester en wethouders doen dat voor de gemeenten. 

Vervolgens leveren we weer een stukje vrijheid in om te voorkomen dat we elkaar de hersens inslaan als we zien dat iemand de regels overtreedt. Daarvoor hebben we politie bedacht om onze regels, want het zijn immers de regels die met en voor ons zijn gemaakt, te handhaven. De politie bedenkt die dus niet, maar controleert alleen of wij ons er aan houden en als dat niet zo is, grijpen ze ons bij ons nekvel. Daar hebben wij ze namelijk de opdracht toe gegeven. Om te kijken hoe erg een overtreding van de regels is en of daar een straf bij hoort hebben we nog een club bedacht: de rechters. Die bedenken de regels niet, die grijpen overtreders niet in de kraag, maar die kijken wat een vermeende overtreder precies heeft gedaan en leggen daar de regels naast. Pas als de rechter vastgesteld heeft dat er inderdaad een regel is overtreden volgt een veroordeling. Tot die tijd is iemand alleen maar verdacht en mag die zich laten helpen door iemand die ook alle regels goed kent: de advocaat.

Dat de mensen die de wetten maken, de mensen die deze handhaven en de mensen die rechtspreken horen tot verschillende, van elkaar onafhankelijke, clubs is niet toevallig. Dat is om het omgaan met de regels zo zorgvuldig en eerlijk mogelijk te maken. We hebben er immers kostbare vrijheid voor ingeleverd om goed samenleven mogelijk te maken. Deze manier van werken, op z’n zondags de ‘trias politica leer’, is ooit uitgewerkt door de Franse filosoof Montesquieu (1689-1755). Het gaat niet altijd foutloos en er ontstaan schandalen over. Via een schandaal komen misstanden aan het licht en dat helpt ons uiteindelijk om fouten te verbeteren. Het blijft mensenwerk dus helemaal foutloos zal het niet worden, maar het principe deugt.

Nu zijn er mensen die beweren dat wij met onze regering in een politiestaat of een dictatuur leven. Zeker tegenwoordig als virus- en vaccinsceptici strooien met die woorden en beweren dat de regering hen van hun vrijheid berooft met alle coronamaatregelen. Alleen al uit het feit dat ze dat kunnen roepen, bewijst dat we geen politiestaat zijn. Ze worden niet vergiftigd door de geheime dienst of in een strafkamp gestopt en hun organisaties worden niet als ‘terroristisch’ bestempeld, zoals bij ‘de methode Poetin’, zeg maar. Willem Engel mag gewoon een proces tegen de staat voeren zonder te hoeven vrezen voor zijn leven. Dat toont de vrijheid die ons politieke en  rechtssysteem biedt. Dansen de rechters naar de pijpen van de regering? Als Willem een proces verliest zal hij dat zeker roepen. Het klopt alleen niet. De rechter kijkt namelijk naar de spelregels die democratisch zijn  gemaakt door regering en parlement en zijn vastgelegd in wetten, luistert naar de argumenten van de advocaat van Willem en die van de staat en schrijft het oordeel op in een vonnis dat iedereen kan lezen en… er kan tegen in beroep worden gegaan.

Dan de coronamaatregelen zelf. Ontnemen die onze vrijheid, zoals een politieke partij ons dat wil doen geloven? Onzin! De maatregelen dienen om ons als gemeenschap te beschermen tegen de COVID-19 pandemie. Degenen die twijfelen of er sprake is van een pandemie kunnen kijken naar wat er momenteel in India en Brazilië aan de hand is en wat er in Italië, de Verenigde Staten en Engeland gebeurde. Degenen die menen dat corona slachtoffers eist net zoals alle andere griepjes en dat het wel meevalt met die ziekenhuisdrukte, zouden wat nauwkeuriger kunnen kijken. Niet naar de ziekenhuizen als totaal maar daar de IC-bezettingsgraad en met welke ziekte de patiënten daar liggen. Daar overheersen Coronalijders. IC’s zijn niet zo maar uit te breiden. Daar hoort gespecialiseerde apparatuur bij en, nog wezenlijker, gekwalificeerd personeel. Die kweek je niet zomaar even. Als de IC’s vol zijn en misschien straks overvol, kun je het meemaken dat een arts tegen je zegt dat niet jij maar iemand met een grotere overlevingskans die ene plaats op de IC krijgt, of dat jouw operatie maar even een maandje moet wachten. Op die IC geldt namelijk echt: vol is vol. Je houdt je dus aan de coronamaatregelen om te voorkomen dat je een arts in een positie dwingt om zoiets verschrikkelijks te moeten zeggen en om te voorkomen dat jijzelf, een geliefde of een willekeurig medemens zo’n bizarre boodschap krijgt.

Degenen die ons echt de vrijheid ontnemen zijn degenen die coronamaartregelen aan hun laars lappen. Degenen die het kampioen worden van hun voetbalclub belangrijker vinden dan de gezondheid van medemensen, degenen die niet  snappen of willen snappen dat de via een democratisch proces vastgestelde coronamaatregelen er niet zijn om onze vrijheid te beperken maar om onze gezondheid te beschermen.

Zijn die coronamaatregelen dan echt nodig? Ja, maar eigenlijk alleen voor mensen die niet begrijpen wat volwassen vrijheid inhoudt. Iemand die volwassen met vrijheid omgaat, realiseert zich dat hij medeverantwoordelijk is voor de medemens. Die draagt een mondkapje zelfs als er maar de kleinst mogelijke kans is dat het een besmetting van iemand anders voorkomt. Die houdt zich aan de anderhalve meter afstand en neemt zelfs twee meter om er zeker van te zijn dat hij een ander niet besmet. Die snapt dat voetbalkampioenschappen, feestjes en cafébezoek ondergeschikt zijn aan de  volksgezondheid. Die beperkt uit eigen verantwoordelijkheid de eigen vrijheid op basis van een oer-Hollands principe: wat gij niet wilt dat u geschiedt, doe dat ook een ander niet.

Over de columnist

Martin Reekers is auteur van diverse boeken over coaching. Hij is redactielid, auteur en huiscartoonist van het vakblad ‘LoopbaanVisie’.

Afgeschreven
20 apr
Afgeschreven
Vrede aan laars gelapt (+ video)
14 apr
Vrede aan laars gelapt (+ video)
Rancune positief opgepakt
14 apr
Rancune positief opgepakt
Telegrambesteller der PTT
03 apr
Telegrambesteller der PTT
Blind achter het stuur
30 mrt
Blind achter het stuur
Cookies

Deze website gebruikt noodzakelijke cookies voor een correcte werking en analytische cookies (geanonimiseerd) om de statistieken van de website bij te houden. Marketing cookies zijn nodig voor laden van externe content, zoals YouTube-video's of widgets van Sociale Media. Zie ons cookiebeleid voor meer informatie, of om je instellingen later aan te passen.