Stikstof Maastunnel: de trechter en de fuik
De test lijkt zo sympathiek: sluit een rijstrook af op de toegangswegen van de Maastunnel. Zo kan het stikstofoxiden uitstotende autoverkeer op de Pleinweg en de ’s Gravendijkwal worden teruggedrongen, en wordt de lucht er schoner. Die auto’s die niet perse door Rotterdam hoeven en die ook de ring kunnen nemen, zullen dan deze drukke autoroute door de stad wel gaan mijden. Dat is de wens achter deze poging tot verlichting van de autodruk, maar de werkelijkheid is, ook op een zondag in Coronatijden, aantoonbaar anders.
Wat blijkt op zo een doodgewone zondagmiddag? De auto’s worden aan weerszijden van de toevoerweg naar de Maastunnel gedwongen om een enkele rijstrook te gebruiken. Dat gebeurt keurig volgens het experimentele verkeersplan. Maar iedereen, ook diegene die dat heeft bedacht, kan zien dat het resultaat filevorming en vertraging oplevert.
In een rustige tijd niet erg. Maar nu vraag je je af: hoezo niet erg! De stilstaande en af en toe optrekkende auto’s op de zogenoemde Maastunnelcorridor blijven flinke hoeveelheden stikstofoxiden uitstoten. Zeker als de voertuigen stationair staan te draaien voor ze, wachtend op een enkele rijstrook, de twee tunnelbuizen kunnen gaan benutten en daarna weer terug naar een enkele rijstrook moeten. Eerst komt de trechter, dan even wat doorstroming maar dan komt de fuik.
TNO onderzoekers rapporteerden over brandstofmotoren in de bouw het volgende: 'De hogere emissies in de praktijk hangen deels samen met de inzet. De machines draaien gedurende 18% tot 57% van de tijd stationair of lage last. Bij stationair draaien (lage tot geen motorlast) is de NOx-emissie relatief hoog, terwijl er geen of heel weinig arbeid geleverd wordt. Daardoor is het brandstofverbruik wel lager, maar zijn de NOx-emissies per seconde in dezelfde orde als, of zelfs hoger dan, bij hogere belasting.” Mogen we nu aannemen dat dit ook van toepassing is op automotoren? De TNO bevindingen beslaan tenslotte diverse sectoren. Daarover hebben onderzoekers een inzichtelijke taartgrafiek gepubliceerd. En inderdaad: het autoverkeer levert een aanzienlijke bijdrage aan de totale stikstofoxide uitstoot. De bewoners van de ’s Gravendijkwal en de Pleinweg ervaren al tientallen jaren wat die uitstoot voor hun gezondheid kan betekenen, terwijl de stadsbestuurders er al die tijd weinig mee deden.
Kennelijk volstaan de EU stikstofnormen nu om eindelijk overschrijding op het Maastunneltraject aan te pakken. Vandaar het experiment in het kader van de Rotterdamse Mobiliteitsaanpak. Tijdens het tot september lopende experiment, zo vermeldt het plan , wordt ook het ook de verkeerssituatie getest en wordt naar we mogen aannemen ook het stikstofoxide gehalte gemeten. Met een afgesloten rijbanen wordt in het experiment al een voorschot genomen op op de zogenoemde e-lanes. Daarop kan het aantal voertuigen met speciale software van het AFM, het ´Adaptive File Management systeem´ op de toevoerwegen naar de Maastunnel door de computer worden gereguleerd. Zo ver is het nog niet. De vraag die we intussen wel mogen stellen is of de omwonenden van het tracé hier te maken hebben met symboolpolitiek plus een klein beetje minder stikstofvervuiling.
Ooit lanceerde de Stadpartij onder aanvoering van Manuel Kneepkens het idee de tunnelbak aan de ‘Gravendijkwal te overkappen en de lucht die er uit kwam te zuiveren. Dat lijkt vooralsnog een effectievere aanpak te zijn dan hetgeen nu als experiment wordt uitgevoerd.