Polen op weg naar heilloos nationalisme
De scheiding der machten komt er op neer dat degenen die de wetten vaststellen en degenen die de wetten controleren van elkaar onafhankelijk zijn. De scheiding werkt niet altijd even goed maar heeft wel als basis dat niemand zichzelf mag controleren. De rechters kunnen dus ook handelswijze van de regering toetsen aan de wet en dat gebeurt ook. Wat gebeurt er in Polen? Daar is besloten de macht van rechters van het Poolse Constitutionele Hof in te perken waardoor het de regering niet langer kan controleren. Daarna wil de Poolse regering dat het parlement voortaan de leden van de 'Poolse Raad voor de Rechtspraak' benoemt, hetgeen ertoe moet leiden dat politici rechters kunnen ontslaan en benoemen. Daarmee kan de politiek de rechterlijke macht volledig naar de eigen hand zetten en rechters gewoon ontslaan als zij niet welgevallige uitspraken doen. Ook wil de Poolse regering de macht om de directie en hoofdredacties van de publieke omroep kunnen benoemen en ontslaan om zo informatie die de regering niet welgevallig is buiten de deur te houden. Niet alleen de EU maakt daar bezwaar tegen, ook binnen Polen zijn hevige protesten zichtbaar. De Poolse regering manoeuvreert zich zo in een positie waarin deze zich alles controle loos kan permitteren. Ze steelt Polen en diens burgers. In Hongarije zie je iets soortgelijks.
De vraag is of de Europese belastingbetaler een dergelijke regering financieel wil steunen. Ik denk dat het antwoord op die vraag dwars door volkaarden heen snijdt. Ik denk dat de ‘open’ Letten en de ‘stugge’ Litouwers, de volksaardtyperingen zijn van, zich maar al te goed herinneren hoe de situatie voelt, die de Poolse regering aan het bewerkstelligen is en hoezeer zij bang zijn dat hun grote boze buurman hen weer terugsleept naar die situatie. De zwaar op grote buurlanden bevochten vrijheid van de Polen, waarover Sörensen spreekt, wordt de Polen nu vanuit het binnenland ontstolen.
Sørensen heeft gelijk als hij de typering in volksaarden onwetenschappelijk noemt. Volksaarden zijn veel te generaliserend en eindeloos: Je hebt Nederlanders, maar de Friezen zijn anders en niet te vergelijken met stadsfriezen uit Leeuwarden, die bijna niet lijken op de bevolking uit een kakkineuze wijk daar, die op hun beurt weinig gemeen hebben met die ene asociale straat erbinnen. De individuele variatie tussen persoonskenmerken van mensen in een bepaald gebied is veel rijker dan een typering met een volksaard. Je hoeft geen wetenschapper te zijn om dat vast te stellen. Sørensen spreekt in zijn column bovendien dat het onderwerp volksaard een taboe is onder´linkse´wetenschappers. Bedoelt hij dat als je middels wetenschappelijk onderzoek het bestaan van een volksaard niet kunt aantonen dit links is? Het onderscheid in volksaarden is overigens volstrekt irrelevant. De Polen kunnen net als wij hun eigen wetten maken, de EU gaat alleen steigeren als het wetten zijn die de rechtstaat ondermijnen. Daar gaat het erom dat we in Europa rechtsgelijkheid nastreven en dat dit recht alle burgers beschermt. In alle gevallen waarin dat fout gaat, controleren rechters, kunnen journalisten luizen in de pels van de machthebbers en bureaucraten zijn omdat media vrij zijn van politieke inmenging en controle.
Daarnaast moet de EU ook meer zijn dan een economische eenheid. Ik denk aan een paar onderwerpen die mij in het oog springen: die van de veiligheid waardoor we onze buitengrenzen kunnen verdedigen; die van controle op IT-molochs die onze data monopoliseren en privacy jatten. Ik denk aan het bieden van een politiek tegenwicht aan grote mogendheden als China, de VS en de Russische Federatie en tot slot het bewaken van de rechtstaat en de democratische principes daarbinnen. De weg die Sørensen lijkt voor te staan leidt naar nationalisme waar Europa gedoogd wordt als dat de eigen portemonnee uitkomt. Een hopeloos doodlopende weg, wat mij betreft. Deze reduceert lidstaten tot hulpeloze dwergen die niets in de melk te brokkelen hebben op het mondiale speelveld. Dat lijkt me geen aantrekkelijk vooruitzicht.
Reacties op dit stuk kunnen geplaatst worden! Mail met naam en woonplaats: contact@vandaagenmorgen.nl
-S.jpg)
.gif)
