Het Oude Tramhuis

Er zijn cafés die alleen diep in de nacht werden bezocht. Het besluit om er heen te gaan ontstond op een moment dat het gezonde verstand al enige uren het lichaam had verlaten. Overdag piekerde je er niet over om er een stap over de drempel te zetten. Maar het stadium van piekeren was je op zaterdagavond na vieren voorbij. De verhalen die over zulke nachten in het geheugen zijn achtergebleven zijn per definitie vaag.

Eén zo’n kroeg – en meteen een van de meest beruchte – is het Oude Tramhuis op het Eendrachtsplein, oftewel het Hermesplantsoen. In de jaren tachtig stond op het genoemde tijdstip van vier uur ’s nachts een aantal opties open: café Pleij aan de Oostzeedijk (ging nooit dicht), Bonaparte (kwam je wel binnen, maar kwam je er nog uit?), Cita 2000 (moest je wel zin in luide muziek hebben) en het Tramhuis. Je kon ook gewoon naar bed gaan, maar we waren jong en hadden altijd dorst.

Het Tramhuis heeft een lange geschiedenis. Begin twintigste eeuw werd het gebouwd. Het deed achtereenvolgens dienst als werkplaats, wachthuis en onderkomen voor de technische dienst van de RET. Het gebouwtje werd vaak verplaatst. Het stond op zes verschillende locaties in Rotterdam, waaronder het Beursplein en het Weena. Vanaf 1971 staat het Tramhuis op de huidige plek. Eerst als koffiezaak, later als (nacht)café.

Ik denk regelmatig aan Het Oude Tramhuis. Elke week fiets ik er wel een keer langs. Dan zie ik een laffe Kebabzaak, waar in spuuglelijke kleuren vleesafval wordt aangeprezen. Wat mij opvalt is dat de onderneming wel erg vaak gesloten is. Raadselachtig voor zo’n toplocatie.

Ik moest ook aan het Tramhuis denken omdat een oude vriendin (E.) onlangs vertelde dat wij er een keer samen zijn doorgezakt in het Oude Tramhuis. Wonderlijk, ik kon mij er niets meer van herinneren. Het geheugen is een raadsel. Wat ik drie weken geleden heb uitgespookt, weet ik mij nauwelijks te herinneren, maar de jaren tachtig en negentig staan mij nog glashelder voor de geest. Alleen sommige stapavonden dreigen nu in de vergetelheid te geraken.

Zoals ik hierboven al schreef, nachtverhalen waar kroegen als het Oude Tramhuis in voorkomen zijn per definitie vaag. Ik bekijk een oude foto waarop te zien is hoe het Tramhuis op zijn huidige plaats werd gezet. Op wielen werd het gebouw vervoerd. Ik weet toch zeker dat ik ’s nachts een ijzeren trap afging om bij de toiletten terecht te komen. Hoe hebben ze dat gedaan? Is de kelder later uitgegraven? Alles is mogelijk.

Een paar Tramhuisverhalen borrelen op uit mijn geheugen. Voor de betrouwbaarheid kan ik onmogelijk instaan. Vlakbij het Tramhuis was een taxistandplaats. Chauffeurs kwamen er ’s nachts regelmatig wat drinken: een colaatje, of als het werk erop zat een biertje. Op een zekere nacht vormde een bende taxichauffeurs aan de bar de meerderheid van het publiek. De gesprekken werden steeds slapper. Herenondergoed was het onderwerp van gesprek. Plotseling zagen wij de heren collectief hun broek laten zakken om elkaars ondergoed te vergelijken. Een wedstrijdelement sloop erin: wie had de mooiste onderbroek aan?

Een andere anekdote draait om de forse, volslanke barvrouw, eentje die het nachtleven door en door kent. Al rokend en tappend overzag zij de hele zaak, ongeacht welke kant zij opkeek. De jongens moesten niets bij haar proberen. Maar eens, diep in de nacht, had zij een vrolijke bui. Iedere man die een biertje bestelde mocht even – zolang het tapproces aan de gang was - aan een van haar grote borsten zitten. Voor sommige mannen kwam een jongensdroom uit. Ben ik erbij geweest? Ik vrees van wel, maar kan het mij niet meer herinneren.

Foto’s:

Ary Groeneveld - Het Oude Tramhuis wordt geplaatst

Wim L.J. Consenheim – Het Oude Tramhuis met Fikkie